ต้นไม้ประจำจังหวัดภาคเหนือ

           รูปภาพ : สวนสวรส

เหนือสุดยอดในสยาม อร่ามดอยตุง ผดุงวัฒนธรรม เลิศล้ำข้าวสาร หอมหวานลิ้นจี่ สตรีโสภา ชาเลิศรส สับปะรดนางแล

รูปภาพ : สวนสวรส

ต้นไม้ประจำจังหวัดพะเยา 

สารภี

ชื่อวืทยาศาสตร์ : Mammea siamensis Kosterm.
ชื่ออื่น : สารภี, สร้อยภี, สารภีแนน
วงศ์ :GUTTIFERAE
ถิ่นกำเนิด : ประเทศไทย

รูปภาพ : สวนสวรส

รูปภาพ : สวนสวรส

รูปภาพประกอบจากหนังสือ คู่มือดูพรรณไม้ป่าสะแกราช เล่ม2 โดย ดร.ปิยะ เฉลิมกลิ่น จิรพันธ์ ศรีทองกุล อนันต์ พิริะภัทรกิจ

ถ่านหินลือชา รถม้าลือลั่น เครื่องปั้นลือนาม งามพระธาตุลือไกล ฝึกช้างใช้ลือโลก

ไม้ ต้นขนาดกลาง สูง 25 เมตรผลัดใบเปลือกต้นสีน้ำตาลอมครีม หรือสีเทาค่อนข้างเกลี้ยง ใบแก่เรียบมีขนเล็กๆด้านล่างใบฐานใบมักไม่สมมาตร

ตามกิ่งและลำต้นมีช่องระบายอากาศเห็นชัดเจน เปลือกและใบมีกลิ่นเหม็นเขียว  ช่อดอกออกแบบช่อแยกแขนง ออกเป็นกระจุกตามง่ามใบดอกสมบูรณ์เพศและดอกเพศผู้อยู่ปะปนในช่อเดียวกัน

ผลรูปขอบขนานเบี้ยวหรือกลมมีปีกบางและกว้างห่อหุ้ม ผลแยกเป็น2ซีกแต่ละซีกมีก้านเกสรเพศเมียคงอยู่ ก้านผลมีรอยต่อตรงกลาง

รูปภาพ : สวนสวรส

      
 
ดอยสุเทพเป็นศรี ประเพณีเป็นสง่า บุปผาชาติล้วนงามตา นามล้ำค่านครพิงค์

ถิ่นกำเนิด : ประเทศไทย และ อินเดีย

ทองกวาวเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางผลัดใบ สูงประมาณ 12-15 เมตร ทรงพุ่มโปร่ง มีกิ่งก้านสาขาไม่มากนัก ออกใบเป็นใบรวม ใบรูปมนเกือบกลมกลางใบกว้างออกใบเป็นแผง แผงละ 3 ใบ ดอกออกเป็นช่อเรียงกันติดแน่นตามกิ่งส่วนยอด เมื่อออกดอกมักทิ้งใบเกือบหมด ดอกมีรูปร่างคล้านดอกแค มีสีแดงสดใสสวยงามมากจริงๆ ออกดอกปีละครั้งในเดือน มกราคม-เดือนกุมภาพันธ์
ทองกวาวมักขึ้นอยู่ตาม ที่ราบ พบมากในภาคเหนือและภาคอิสานของไทย พันธุ์ไม้ชนิดนี้ชาวชนบทนิยมปลูกไว้เลี้ยงครั่ง ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด และตอน ขึ้นได้ดีในสภาพดินทุกชนิด

รูปภาพ : สวนสวรส

พระธาตุเด่น พระรอดขลัง ลำไยดัง กระเทียมดี จามเทวี ศรีหริภุญไชย

จามจุรี เป็นไม้เนื้ออ่อนยืนต้นขนาดใหญ่ แตกกิ่งก้านสาขาเป็นพุ่มกว้าง สูงประมาณ 10-15 เมตร ดอกออกเป็นช่อสั้นๆตามยอดกิ่ง มีก้านช่อดอกสีเขียวอ่อน ดอกสีชมพู มีเส้นเกสรตัวผู้ยาวเป็นพู่ล้นดอก

ดอกมีกลิ่นหอมอ่อนๆ ออกดอกได้ทั้งฤดูร้อนและฤดูฝน เป็นต้นไม้กลางแจ้ง ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด
               จามจุรีเป็นต้นไม้ที่ประชาชนทางภาคเหนือนิยมปลูกไว้เลี้ยงครั่ง เนื้อไม้ของจามจุรีมีลักษณะพิเศษคือ มีลวดลายสวย อ่อนเหนียว และเบา จึงนิยมใช้ต่อเป็นลังใส่สินค้าอุตสาหกรรมหนัก จึงเรียกว่า ลังไม้ฉำฉา

ปัจจุบันนิยมใช้ในงานหัตถกรรมหลายประเภท และนำเข้ามาปลูกตั้งแค่สมัยรัชกาลที่๕

รูปภาพ : สวนสวรส

รูปภาพ : สวนสวรส

รูปภาพประกอบต้นเสี้ยวดอกขาว จากหนังสือ พรรณไม้ในสวนหลวง ร๙ พ.ศ.๒๕๓๙

จังหวัดน่าน

ชื่อสามัญ : Mountain Ebony
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Bauhinia variegata Linn
ชื่ออื่น : เสี้ยวดอกขาว, ส้มเสี้ยว, เสี้ยวน้อย
วงศ์ : CAESALPINIACEAE

แข่งเรือลือเลื่อง เมืองงาช้างดำ จิตรกรรมวัดภูมินทร์ แดนดินส้มสีทอง เรืองรองพระธาตุแช่แห้ง ประตูแห่งอินโดจีน

รูปภาพประกอบต้น,ผลยมหิน จากหนังสือ ต้นไม้เมืองเหนือ โดย ไซมอน การ์ดเนอร์ พินดา สิทธิสุนทร วิไลวรรณ อนุสารสุนทร หอพรรณไม้ ภาควิชา ชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

จังหวัดแพร่

 ชื่อวิทยาศาสตร์ :Chukrasia velutina Wight & Arn.

วงศ์ MELIACEAE

ชื่อสามัญ Almond - wood

ชื่ออื่น มะเฟืองช้าง สะเดาช้าง สะเดาหิน ยมขาว โค้โย่ง เสียดค่าง

ม่อฮ่อม ไม้สัก ถิ่นรักพระลอ ช่อแฮศรีเมือง ลือเลื่องแพะเมืองผี คนแพร่นี้น้ำใจงาม

ไม้ต้น  ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบแต่ผลิใบใหม่เร็ว เรือนยอดเป็นพุ่มรูปกรวยต่ำ ๆ สูงถึง 25เมตร  เปลือก  สีน้ำตาลคล้ำ สีเทา หรือเทาปนดำ แตกเป็นร่องลึกตามยาวของลำต้น และมีรูระบายอากาศทั่วไป ใบ  ประกอบ เรียงสลับ ใบย่อยออกเยื้องกันเล็กน้อย แผ่นใบย่อยรูปดาบ ท้องใบมีขนนุ่ม  หลังใบเกลี้ยง  ใบย่อยที่แก่มีขนสีขาวปกคลุมด้านล่าง   ดอกเล็ก  สีเขียวแกมเหลือง   ออกเป็นช่อตาม ปลายกิ่ง ดอกชนาด 2-2.5ซม.ก้านดอกมีขน รังไข่สั้นกว่าก้านเกสรเมีย มีขนนุ่มปกคลุม   ผลยาวถึง 3 ซม.รูป กลมรี ๆ แข็ง สีน้ำตาลอมม่วง ถึงดำเป็นมันปลายผลมีติ่ง ขึ้นในป่าเบญจพรรณแล้ง ที่แห้งกึ่งโล่งแจ้ง

ขยายพันธุ์ โดยเมล็ด

ประโยชน์ เนื้อ ไม้สีน้ำตาลอมเหลือง เป็นมัน เนื้อละเอียด ไสกบตกแต่งง่าย ชักเงาได้ดี ใช้ในการก่อสร้างบ้านเรือน ทำเสา ขื่อ รอด ตง กระดาน ทำเครื่องเรือน ด้ามเครื่องมือ และไม้อัด

รูปภาพ : สวนสวรส

อุตรดิตถ์ แหล่งเหล็กน้ำพี้ลือเลื่อง เมืองลางสาดหวาน บ้านพระยาพิชัยดาบหัก ถิ่นสักใหญ่

รูปภาพ : สวนสวรส

ไม้ต้นผลัดใบขนาดใหญ่สูง 20เมตร ลำต้นเปลาตรง โคนต้นเป็นพูพอน ใบเดี่ยวใหญ่มาก ใบสากคายใต้ใบสีอ่อน ดอกออกเป็นข่อใหญ่ ดอกเล็ก ออกดอกเดือน กันยายน-เดือนมกราคม ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

รูปภาพ : สวนสวรส

พระพุทธชินราชงามเลิศ ถิ่นกำเนิดพระนเรศวร สองฝั่งน่านล้วนเรือนแพ หวานฉ่ำแท้กล้วยตาก ถ้ำและน้ำตกหลากตระการตา

รูปภาพ : สวนสวรส

รูปภาพ : สวนสวรส

                          เป็นต้นไม้ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงทะมึนได้ถึง 25 เมตร ชอบอากาศชุ่มชื้นแต่มีความทนอากาศแห้งแล้งได้ดีปลูกง่ายโตเร็ว แต่รากปีบไม่หยั่งลึกลงไปในดินเหมือนต้นไม้ใหญ่อื่นๆ  รากไปตามผิวดิน และจะแตกต้นใหม่ขึ้นสามารถสกัดรากไปปลูกใหม่ได้                          

รูปภาพ : สวนสรส

มรดกโลกล้ำเลิศ กำเนิดลายสือไทย เล่นไฟลอยกระทง ดำรงพุทธศาสนา งามตาผ้าตีนจก สังคโลกทองโบราณ สักการแม่ย่าพ่อขุน รุ่งอรุณแห่งความสุข

เป็น ปาล์มต้นเดี่ยวสูงได้ถึง 25เมตรขณะที่ต้นเล็กจะมีทางใบแห้งติดลำต้น พอสูงขึ้นจะเริ่มหลุดร่วงใบรูปพัดขอบใบจักลึกถึงครึ่งใบขอบก้านมีหนามเป็น แผ่นคมช่อดอกแยกเพศอยู่ต่างต้น ออกระหว่างกาบใบ ผลค่อนกลม

รูปภาพประกอบดอกของต้นแดงจากหนังสือ คู่มือดูพรรณไม้ป่าสะแกราช เล่ม2 โดย ดร.ปิยะ เฉลิมกลิ่น จิรพันธ์ ศรีทองกุล อนันต์ พิริะภัทรกิจ

ธรรมชาติน่ายล ภูมิพลเขื่อนใหญ่ พระเจ้าตากเกรียงไกร เมืองไม้และป่างาม

ไม้ ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 25 เมตร ผลัดใบก่อนออกดอก ลำต้นมักคดงอ แตกกิ่งต่ำ ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ดอกช่อ ออกที่ปลายยอดหรือ ซอกใบใกล้ปลายยอด ดอกย่อยกลมคล้ายดอกกระถิน สีเหลือง ไม่มีก้าน มีกลิ่นหอมอ่อนออกดอกเดือน กุมภาพันธ์-เดือนมีนาคม ฝักแบนรูปขอบขนานและโค้งงอ แตกสองซีกเมล็ดสีน้ำตาลดำรูปกลมแบน
เป็นเนื้อไม้ชั้นดีใช้ก่อสร้างบ้านและทำเฟอร์นิเจอร์

รูปภาพประกอบต้นสีเสียดแก่นจากหนังสือ สารานุกรมไทยเล่ม 1 สมุนไพรสวนสิรีรุกจขาติ

กรุพระเครื่อง เมืองคนแกร่ง ศิลาแลงใหญ่ กล้วยไข่หวาน น้ำมันลานกระบือ

 รูปภาพประกอบดอกของต้นสีเสียดแก่นจากหนังสือ สารานุกรมไทยเล่ม 1

สมุนไพรสวนสิรีรุกจขาติ

ไม้ต้น  ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 10 - 15 เมตร ไม่ผลัดใบ   เปลือก  สีเทาคล้ำ แตกเป็นสะเก็ดบาง เรือนยอดเป็น รูปกรวย ต่ำ ๆ ตามกิ่งก้านมีหนามโค้งเป็นตะขอ เป็นคู่ อยู่ทั่วไป ใบ  ประกอบรูปขนนก 2 ชั้น มีก้านแขนง 10 - 20 คู่ ใบย่อยขนาดเล็กมากเรียงกันอยู่แน่นประมาณก้านละ 30 - 50 คู่ ปลายใบมน โคนใบมนและเบี้ยว ดอก  ดอกเล็กออก เป็นช่อแบบหางกระรอก   สีเหลืองกลิ่นหอมอ่อน ๆ ยาวประมาณ 10 - 12  เซนติเมตร   ผล  เป็นฝักแบน  บาง  แคบ สีน้ำตาล ยาวประมาณ 7 เซนติเมตร เมื่อแก่จะแตกออกเป็นสองซีก เมล็ด 3 - 7 เมล็ด

 ถิ่นเดิมอยู่ในประเทศอินเดียตะวันตกของปากีสถานไปถึงพม่า ทนความแห้งแล้งและทนไฟได้ดี ขึ้นได้ดีในที่แห้งแล้งและภูเขาหิน

เมืองมะขามหวาน อุทยานน้ำหนาว ศรีเทพเมืองเก่า เขาค้ออนุสรณ์ นครพ่อขุนผาเมือง

รูปภาพ : สวนสวรส

ไม้ยืนต้นสูง 20-25 เมตร ใบประกอบแบบขนนกดอกช่อออกที่ซอกใบและปลายกิ่ง กลีบดอกสีเหลือง มีลายสีม่วงแดง ผลเป็นฝักมีเนื้อหุ้มเมล็ดสีน้ำตาลฉ่ำน้ำ เป็นไม้ปลูกขึ้นได้ทุกภาคขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดและทาบกิ่ง

รูปภาพประกอบต้นบุนนาคจากหนังสือ พรรณไม้ในสวนหลวง ร๙ พ.ศ.๒๕๓๙

เมืองชาละวัน แข่งขันเรือยาว ข้าวจ้าวอร่อย ส้มท่าข่อยรสเด็ด หลวงพ่อเพชรรวมใจ

รูปภาพประกอบต้นเสลาจากหนังสือ พรรณไม้ในสวนหลวง ร๙ พ.ศ.๒๕๓๙

รูปภาพ : สวนสวรส

รูปภาพประกอบต้นสะเดา จากหนังสือ พรรณไม้ในสวนหลวง ร๙ พ.ศ.๒๕๓๙