ต้นไม้ประจำจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ชื่อวิทยาศาสตร์ :     Dalbergia oliveri Gamble
วงศ์ : LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE
ชื่ออื่น : ชิงชัน, ประดู่ชิงชัน,ดู่ลาย

รูปภาพ : สวนสวรส

วีรกรรม  ปราบฮ่อ หลวงพ่อพระใส สะพานไทย-ลาว

สนสามใบ

ชื่อพฤกษศาสตร์ : Pinus kesiya Royle ex Gordon
ชื่ออื่น : สนสามใบ, สนเกี๊ยะหรือสนเขา
วงศ์ : PINACEAE

รูปภาพประกอบจากหนังสือ พรรณไม้ในสวนหลวง ร๙ พ.ศ.๒๕๓๙

เมืองแห่งทะเลภูเขา สุดหนาวในสยาม

   ถิ่นกำเนิด : อินเดีย, ตะวันออกเฉียงใต้ของ มณฑลยุนนาน, คาบสมุทรอินโดจีน และทางตอนเหนือของฟิลิปปินส์
ไม้ต้นสูงถึง 40 เมตร ทรงพุ่มรูปกรวยปลายแหลม เปลือกต้นหนาหลุดล่อนง่าย ใบรูปเข็มมีสามใบในแต่ละกลุ่ม ติดทนนานถึงสองปีจึงร่วงหล่น
สนชนิดนี้พบในเมื่องไทยตามเทือกเขาสูง เช่น ภูกระดึง จังหวัดเลย ในอดีตไม่มีการอนุรักษ์หรือห้ามตัด ปัจจุบันมีปริมาณน้อยลง ต้องปลูกเพิ่ม เพื่อเป็นการอนุรักษ์พันธุ์และธรรมชาติ

รูปภาพ : สวนสวรส

พระธาตุเชิงชุมคู่บ้าน พระตำหนักภูพานคู่เมือง งามลือเลื่องหนองหาร แลตระการปราสาทผึ้ง สวยสุดซึ้งสาวภูไท ถิ่นมั่นในพุทธธรรม

รูปภาพ : สวนสวรส

อินทนิล น้ำ หรืออินทนิล ใช้เรียกพันธุ์ที่มีดอกสีม่วง ส่วนพันธุ์ที่มีดอกสีชมพูสดเรียก ตะแบกอินเดีย แต่ชื่อทางพฤกษศาสตร์ เหมือนกัน เพราะลักษณะทุกอย่างเหมือนกันเกือบหมดแตกต่างกันที่สีของดอกที่เด่นชัดและ ความมันของหน้าใบที่อินทนิลน้ำหน้าใบจะมันมากกว่าตะแบกอินเดีย
อินทนิลเป็นไม้กึ่งผลัดใบ คือถ้าขึ้นในที่แห้งแล้งจึงจะผลัดใบ เป็นไม้ขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูงประมาณ 8-15 เมตร เรือนยอดแผ่กว้างเป็นพุ่มกลม เปลือกค่อนข้างเรียบหรือลอกเป็นสะเก็ดบางๆสีเทา ถ้าผลัดใบจะผลัดใบประมาณเดือน พฤศจิกายน-เดือนมกราคม
ดอกจะออกหลังจากแตกใบใหม่ประมาณเดือน มีนาคม-เดือนพฤษภาคม

รูปภาพจากหนังสือ พรรณไม้ในสวนหลวง ร๙ พ.ศ.๒๕๓๙

พระธาตุพนมล้ำค่า วัฒนธรรมหลากหลาย เรณูภูไท เรือไฟโสภา งามตาฝั่งโขง

มีชื่อสามัญที่เรียกทั่วๆไปแตกต่างๆกันไปตามท้องถิ่นในเมืองไทยว่า บงปง มง หมี ยางบง (Yangbong) ไม้บงเป็นพันธุ์ไม้ที่น่าสนใจมีประโยชน์หลายประการกล่าวคือ
เป็น พันธุ์ไม้ที่ขึ้นได้ง่าย แตกหน่อได้ดี เนื้อไม้เหมาะสำหรับใช้ในการทำเครื่องมือเครื่องใช้และใช้ทำเชื้อเพลิง เปลือกนำไปทำธูป และผสมสารกำมะถันทำยากันยุงได้ ยางใช้อุดรอยรั่วต่างๆได้ดี

รูปภาพ : สวนสวรส

พระธาตุขามแก่น เสียงแคน ดอกคูณ ศูนย์รวมผ้าไหม รวมใจผูกเสี่ยว เที่ยวบึงแก่นนคร

รูปภาพ : สวนสวรส

ไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงชนาดกลางสูงถึง 12 เมตร ชอบขึ้นตามป่าเบญจพรรณเกือบทุกภาคเว้นภาคใต้  ดอก ออกเดือน มกราคม-กุมภาพันธุ์ ดอกบานใหม่จะเป็นสีชมพูและค่อยจางเป็นสีขาวใกล้โรย ขณะออกดอก ดอกจะติดกันหนาแน่นตลอดทั่วทุกกิ่งก้านมองสะพรั่งสวยงามมาก  ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด

รูปภาพ : สวนสวรส

ฟ้าแดดสงยาง โปงลางล้ำเลิศ วัฒนธรรมผู้ไท ผ้าไหมแพรวา ผาเสวยภูพาน มหาธารลำปาว ไดโนเสาว์สัตว์โลกล้านปี

รูปภาพ : สวนสวรส

ไม้ ต้นสูง 8-13 เมตร

เรือนยอดเป็นพุ่มกลมใบดกทึบ

ดอกสีเหลืองออกเป็นช่อขนาดใหญ่ที่ปลายกิ่ง

ออกดอกราวเดือนพฤษภาคม-เดือนกรกฏาคม ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

รูปภาพ : สวนสวรส

ร้อยเอ็ดเพชรอีสาน พลาญชัยบึงงาม เรืองนามพระสูงใหญ่ ผ้าไหมชั้นดี สตรีโสภา ทุ่งกุลาสดใส งานใหญ่บุญผะเหวด

ถิ่นกำเนิด : เอเซียตะวันออกเฉียงใต้

เป็น ไม้ที่ปลูกขึ้นง่ายในดินทุกชนิด จึงเป็นที่นิยมนำมาปลูกประดับและให้ร่มเงา เพราะมีพุ่มใบที่หนาทึบและมีดอกขนาดใหญ่สวยงาม อินทนิลบกเป็นไม้ขนาดเล็กถึงขนาดกลางสูงประมาณ 5-12 เมตร ดอกเป็นช่อขนาดใหญ่มีหลายสีในแต่ละช่อดอก ปกติจะมีสี ม่วงเข้ม ม่วงอ่อน ชมพูอมม่วง จนถึงชมพูอ่อนเกือบจะขาว ดอกขนาดใหญ่กว่าอินทนิลน้ำ ออกดอกประมาณเดือน ธันวาคม-เดือนมีนาคม อินทนิลบกขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด จะออกดอกเมื่ออายุประมาณ 4-6 ปีเหมือนกับอินทนิลน้ำ

รูปภาพประกอบจากหนังสือ พรรณไม้ในสวนหลวง ร๙ พ.ศ.๒๕๓๙

พุทธมณฑลอีสาน ถิ่นฐานอารยธรรม ผ้าไหมล้ำเลอค่า ตักศิลานคร

รูปภาพจากหนังสือ พรรณไม้ในสวนหลวง ร๙ พ.ศ.๒๕๓๙

เป็นไม้ผลัดใบขนาดกลาง ความสูงประมาณ 6-12 เมตรเรือนยอดแผ่กว้างดอกเป็นช่อแต่ละช่อดอกรวมกันเป็นช่อใหญ่  เกิดที่ปลายกิ่งดอกบานจะมีสีขาวแล้วกลายเป็นสีเหลือง ซึ่งเป็นสีของเกสรตัวผู้พฤกษ์ ออกดอกฤดูร้อนถึงฤดูฝนระหว่างเดือน เมษายน-เดือนกันยายนขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและเจริญเติบโตได้ดีในแถบที่มีอากาศค่อนข้างแห้ง แล้ง

รูปภาพประกอบจากหนังสือ พรรณไม้ในสวนหลวง ร๙ พ.ศ.๒๕๓๙

อุบลราชธานีเมืองดอกบัวงาม แม่น้ำสองสี มีปลาแซบหลาย หาดทรายแก่งหิน ถิ่นไทยนักปราชญ์ ทวยราษฏร์ใฝ่ธรรม งามล้ำเทียนพรรษา

ยางนาไม้ต้นขนาดใหญ่ สูง 40เมตรไม่ผลัดใบ ลำต้นเปลาตรงเปลือกเรียบหนา สีเทาปนขาว เรือนยอดเป็นพุ่มกลม โคนต้นมักเป็นพู ขออภัยที่ต้นนี้ไม่เห็นยอด  ดอกสีชมพู ออกเป็นช่อสั้นๆตามง่ามใบที่ปลายกิ่ง ผลกลมมีครีบตามยาวตลอด 5ครีบ ปีกยาว2ปีกไม่เกิน 16 เซนติเมตร ปีกสั้น 3ปีก เป็นรูปหูหนู ออกดอกเดือน มีนาคม-เดือนพฤษภาคม ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด จะขึ้นตามที่ราบเป็นกลุ่มๆหรือริมน้ำในป่าดิบทั่วไป

รูปภาพ : สวนสวรส

รูปภาพ : สวนสวรส

ศรีษะเกษแดนปราสาทขอม หอมกระเทียมดี มีสวนสมเด็จ เขตดงลำดวน หลากล้วนวัฒนธรรม เลิศล้ำสามัคคี

ไม้ พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก ลำต้นเปลาตรง เรือนยอดรูปกรวยคว่ำและแน่นทึบ ดอกเดี่ยว หรือช่อกระจุก 2-3 ดอก กลีบดอกหนาแข็ง มี หกกลีบสีเหลือง บานอยู่ได้สองวันแล้วโรย ดอกมีกลิ่นหอมเริ่มหอมช่วงพลบค่ำจนถึงเช้าวันรุ่งขึ้น และหอมอ่อนตลอดวัน ผลเมื่อแก่เป็นสีม่วงแดงและเปลี่ยนเป็นสีดำเมื่อสุก รสหวานอมเปรี้ยว ขยายพันธุ์จากการเพาะเมล็ดและกิ่งตอน

รูปภาพประกอบจากหนังสือ คู่มือดูพรรณไม้ป่าสะแกราชเล่ม 1 โดย ดร.ปิยะ เฉลิมกลิ่น จีรนันท์ ศรีทองกุล อนันต์ พิริยะภัทรกิจ

พระ มงคลมิ่งเมือง แหล่งรุ่งเรืองเจ็ดลุ่มน้ำ งามล้ำถ้ำศักดิ์สิทธิ์ เทพนิมิตพระเหลา เกาะแก่งเขาแสนสวย เลอค่าด้วยผ้าไหม ราษฏร์เลื่อมใสใฝ่ธรรม

ไม้ ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบสูงประมาณ 15-30 เมตร ลำต้นเปลาตรงและมักบิด เปลือกสีน้ำตาลแก่ เรือนยอดกลมหรือรูปกรวย  ใบอ่อนเป็นสีแดงเรื่อ ดอกช่อมีดอกเล็กจำนวนมาก กลีบดอกสีเหลืองอ่อน ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง เป็นไม้เนื้อแข็งที่มีประโยชน์ในการนำมาใช้ในงานก่อสร้าง เช่นสร้างบ้าน ต่อเรือ

รูปภาพ : สวนสวรส

ชัยภูมิทิวทัศน์สวย รวยป่าใหญ่ มีช้างหลาย ดอกไม้งาม ลือนามวีรบุรุษ สุดยอดผ้าไหม พระใหญ่ทวารวดี

เป็น ไม้ไม่ผลัดใบขนาดกลาง ความสูงประมาณ 10-18 เมตร

 ขี้เหล็กเป็นไม้ที่นิยมปลูกเป็นไม้ประดับให้ร่มตามถนนหนทาง สวนสาธารณะหรือในบ้านก็ได้ ป้องกันลมได้ดี ดอกสีเหลืองสด ออกดอกตลอดปีขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด

รูปภาพประกอบจากหนังสือ คู่มือดูพรรณไม้ป่าสะแกราชเล่ม 2 โดย ดร.ปิยะ เฉลิมกลิ่น จีรนันท์ ศรีทองกุล อนันต์ พิริยะภัทรกิจ

เมืองปราสามหิน ถิ่นภูเขาไฟ ผ้าไหมสวย รวยวัฒนธรรม

ต้นแปะเป็นไม้เนื้อแข็ง ไม่ผลัดใบ ลำต้นตั้งตรง เปลือกต้นสีน้ำตาลอ่อน หรือสีขาวนวล โคนต้นเป็นพูพอน สูงประมาณ 5-10 เมตร กิ่งอ่อนมีหนาม ใบประกอบแบบมีใบย่อย3ใบ  โดยใบที่อยู่ตรงกลางจะมีขนาดใหญ่กว่าอีก 2 ใบที่ขนาบอยู่ทั้งสองข้าง ใบย่อยทั้งสามจะมีลักษณะคล้ายใบหอกขอบใบหยักๆคล้ายฟันเลื่อยมีดอกและผลกลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1.5 เซนติเมตร เมื่อสุกสีเหลืองอมเขียว

รูปภาพ : สวนสวรส

เมืองหญิงกล้า ผ้าไหมดี หมี่โคราช ปราสาทหิน ดินด่านเกวียน

ไม้ ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 5-18 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดโปร่งแผ่กว้าง ใบอ่อนสีน้ำตาลแดง ช่อดอกแบบแยกแขนง ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกย่อยรูปถั่ว กลีบดอกสีขาว หรือ ม่วงอ่อน เนื้อไม้แข็งเหนียวใช้ในงานก่อสร้าง

รูปภาพ : สวนสวรส

สุรินทร์ถิ่นช้างใหญ่ ผ้าไหมดี มากมีปราสาท ผักกาดหวาน ข้าวสารหอม พร้อมวัฒนธรรม

รูปภาพ : สวนสวรส

  ดอก หอมออกดอกราวเดือน เมษายน-มิถุนายนป็นหนึ่งในไม้มงคลเก้าชนิดเหมือนกัน ความหมายของกันเกราคือป้องกันภัยอันตรายต่างๆ
กันเกราเป็นไม้เนื้อแข็ง นิยมเอามาทำเสาเรือน ทางภาคอีสานเรียก ตำเสา หรือมันปลา

รูปภาพ : สวนสวรส

น้ำตกจากสันภูพาน อุทยานแห่งธรรมะ อารยธรรมห้าพันปี ธานีผ้าหมี่ขิด แดนเนรมิตหนองประจักษ์ เลิศลักษณ์กล้วยไม้หอม อุดรซันไชน์

รูปภาพ : สวนสวรส

ทองกวาว เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางผลัดใบ สูงประมาณ 12-15 เมตร ทรงพุ่มโปร่ง มีกิ่งก้านสาขาไม่มากนัก ออกใบเป็นใบรวม ใบรูปมนเกือบกลมกลางใบกว้างออกใบเป็นแผง แผงละ 3 ใบ ดอกออกเป็นช่อเรียงกันติดแน่นตามกิ่งส่วนยอด เมื่อออกดอกมักทิ้งใบเกือบหมด ดอกมีรูปร่างคล้านดอกแค มีสีแดงสดใสสวยงามมากจริงๆ ออกดอกปีละครั้งในเดือน มกราคม-เดือนกุมภาพันธ์
ทองกวาวมักขึ้นอยู่ตามที่ราบ พบมากในภาคเหนือและภาคอิสานของไทย พันธุ์ไม้ชนิดนี้ชาวชนบทนิยมปลูกไว้เลี้ยงครั่ง ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด และตอน ขึ้นได้ดีในสภาพดินทุกชนิด

รูปภาพ : สวนสวรส

รูปภาพ : สวนสวรส

หอแก้วสูงเสียดฟ้า ผาเทิบแก่งกระเบา แปดเผ่ากลองโบราณ ตำนานลำพญา ตระการตาชายโขง เชื่อมโยงอินโดจีน

ช้างน้าวเป็นไม้ยืนต้น ขนาดเล็ก สูง 5-8 เมตร ฟอร์มต้นสวย หามาจัดสวนยาก นานๆจะเจอแบบฟลุ๊ค หรือ ต้องสั่งให้หา เปลือกผิวของลำต้นแตกเป็นร่องลึกตามยาวสีน้ำตาลเข้ม ผลัดใบก่อนออกดอก ดอกช่อออกเป็นกระจุกตามปลายกิ่ง กลีบดอกสีเหลือง เป็นไม้ดอกหอมผลเมื่อสุกสีดำมีเมล็ดแข็ง  
                                    ช้างน้าว มี เนื้อไม้แข็งมาก ชาวบ้านเอาไปทำฟืนเผาถ่าน

4/05/2008