ต้นไม้ในร่มรำไร

ไฮเดรนเยีย

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Hydrangea macrophylla Ser.
ชื่อสามัญ : Hydrangea

วงศ์ : HYDRANGEACEAE

เป็น ไม้พุ่มสูง 60-90 เซนติเมตรเป็นพันธุ์ไม้ในร่ม แต่ต้องได้รับแสงแดดบ้างดอกออกเป็นช่อที่ปลายกิ่งมีหลายสี เช่น ชมพู ฟ้า ม่วง ขาว ส่วนที่เป้นกลีบนั้นไม่ใช่กลีบดอกแท้แต่เป็นกลีบรองดอก

มีพันธุ์ต่างๆที่เกิดจากการผสมมากมาย และความที่ดอกอยู่ได้ทนจึงเป็นที่ต้องการอย่างมากในงานดอกไม้ประดับทั้งหลาย

ไฮเดรนเยียขยายพันธุ์ด้วยการตอน  ปักกิ่ง และ เพาะเมล็ด

                       ต้นไม้ต้นนี้ชอบดินที่เป็นกรด  ดังนั้นนักปลูกไฮเดรนเยีย จึงใช้ผงตะไบเหล็กโรยโคนต้น และรดด้วยน้ำแกว่งสารส้ม (ในอัตราส่วน สารส้มป่น 1ช้อนชาต่อน้ำ 1 แกลลอน) ก็จะได้ดอกไฮเดรนเยียที่งดงาม และมีสีสดใสสะดุดตา

รวมทั้งช่วยให้ดอกแก่เป็นสีน้ำเงินได้อย่างวิจิตรพิสดาร

 บอนสี

สกุลคาลาเดียม

Caladium  bicolor (Ait.)Vent

วงศ์ : ARACEAE
ชื่อสามัญ : Angle Wing, Fancy Leaf Caladium
ชื่ออื่น : บอนสี
ถิ่นกำเนิด: บราซิล, ตรินิแดด

บอน สีได้รับการยกย่องว่าเป็นราชินีแห่งไม้ใบ  ชาวไทยมีวิธีพิสดารในการปลูกเลี้ยงบอนสี มาแต่โบราณหวงกันมากอีกต่างหาก ด้วยเหตุนี้ทำให้บอนสีมีน้อย

บอนสีเป็นพืชล้มลุกอายุหลายปี ทุกส่วนอวบน้ำมีลำต้นจริงเป็นหัว  สะสมอาหารอยู่ใต้ดิน บนหัวมีตาเล็กๆเรียกว่า "เขี้ยว" ซึ่งสามารถผลิใบและเจริญเติบโต หรือนำมาขยายพันธุ์ต่อไป  รูปใบแบ่งได้ตามลักษณะใบตามลักษณะใหญ่ๆได้ 4 แบบคือ ใบไทย ใบยาว ใบกลม และใบกาบ

สำหรับช่อดอก มีสีสันไม่สะดุดตา ผลิบานและมีกลิ่นหอมในเวลากลางคืน  ดอกเพศผู้จะบานก่อนดอกเพศเมีย ดังนั้นจึงมีโอกาสผสมข้ามพันธุ์ได้ง่าย หลังผสมเกสรจะติดผลทรงกลมอยู่รอบฐานดอกเมื่อสุกจะมีสีแดงคล้ำ สามารถนำมาขยายพันธุ์ต่อไปได้

โดยทั่วไปบอนสีจะชอบดินร่วนระบายน้ำได้ดี    ระวังอย่าให้ดินแฉะเกินไปชอบดินที่ มีอินทรียวัตถุสูง  มีความชื้นในอากาศมากและ แสงแดดรำไร  ในอดีตเซียนปลูกเลี้ยงบอนสีนิยมใช้ดินเลนตามท้องร่องสวน มาบดผสมกับใบไม้ผุต่างๆเช่น ใบก้ามปู ใบทองหลาง ดินขุยไผ่ และหากต้องการให้บอนสีสดขึ้น ต้องทำให้ดินมีค่าเป็นกรดอ่อนๆ โดยนำดินมาผสมกับใบมะขาม เพื่อเพิ่มความเป็นกรดให้กับดิน

เนื่องจากบอนสีในไทยมีไม่กี่พันธุ์ที่พอจะปลูกเลี้ยงเป็นไม้ประดับเพื่อการ จัดสวน จึงขอกล่าวถึงแต่พันธุ์ที่เลี้ยงง่ายตายยาก ต่อไปนี้จะเป็นบอนต้นที่เรานำมาใช้ในการจัดสวนในที่ร่มรำไรเสมอๆ

พระยาเศวต พญาเศวต หรือพญาปัจเวก

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Caladium humboldtii Schott
ถิ่นกำเนิด: บราซิลและเวเนซูเอล่า

เป็น พันธุ์เก่าแก่ คงจะคุ้นตากันดี

ต้นไม่สูงมาก ประมาณสัก 25-30 เซนติเมตร ใบรูปหัวใจแผ่นใบบางสีเขียว มีลายประด่างสีขาว ก้านเล็ก ทนทาน

สามารถปลูกในที่ๆมีแสงแดดครึ่งวันได้

โพธิ์ขาว หรือว่านกวักโพธิ์เงิน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Caladium schomburgkii Schott
ถิ่นกำเนิด : ตะวันออกของทวีปอเมริกาใต้

ไม้ เลื้อยอิงอาศัย อายุหลายปีลำต้นอ่อนอวบน้ำ มักขึ้นบนดินแล้วค่อยทอดเลื้อยขึ้นบนลำต้นของต้นไม้อื่น หรือตามก้อนหินที่อยู่ตามที่ร่มชื้น

  ลำต้นมีรากอากาศงอกออกมาตามข้อปล้อง ใบเดี่ยวรูปหัวใจเบี้ยวปลายใบแหลม กว้างประมาณ10ซม.ยาว5-12ซม. เรียงสลับระนาบเดียวกัน แผ่นใบหนา สีเขียวเข้มคล้ายกำมะหยี่ มีลายแต้มด่างสีบรอนซ์เงิน ขอบใบสีเงิน สวย

นิยมนำมาปลูกประดับตามกำแพงคล้ายกับตีนตุ๊กแก เพราะมีลักษณะเด่นอยู่ที่แผ่นใบด้านท้องใบจะแนบชิดกับวัสดุที่ชื้น

อาจารย์ฮกหลง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Caladium bicolor

เป็น บอนใบยาว คล้ายรูปใบโพธิ์ หูใบสั้น พื้นใบสีชมพู กระดูกและเส้นสีเขียวและขาว พร่าสีขาว ขอบใบขลิบสีเขียวเข้ม ใบแก่จะมีสีเขียวเข้มขึ้นเกือบทั้งใบ ก้านใบสีดำ

ซันโตโซม่า

ชื่อวิทยาศาสตร์ :Caladium lindenii (Andre) Madisonsyn. Xanthosoma lindenii (Andre') Engl

วงศ์ : ARACEAE

ไม้พวกเดียวกับบอนอีกต้น ที่เรียกชื่อทับศัพท์ชื่อวิทยาศาสตร์ มีหัวใต้ดิน โตช้า อยู่ในที่รำไรใบจะสวยมาก แดดแรงเกินใบใริมใบจะไหม้

พลูลงยา

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Piper ornatum N.E.Br.

ชื่อสามัญ : Celebes Pepper

วงศ์ : PIPERACEAE

ชื่ออื่น : พลูนาค

ลำ ต้นเล็กเป็นเถาเลื้อยสีน้ำตาลอมแดง มีรากพิเศษออกตามข้อ ใบรูปหัวใจ ขนาดกว้าง7-8ซม.ยาว7-12ซม. ปลายใบแหลม โคนใบเบี้ยว หรือเว้ารูปหัวใจ ขอบใบเรียบ

แผ่นใบบางคล้ายกระเาษ สีเขียวคล้ำมีลายสีชมพูกระจายอยู่ทั่วไป เห็นเส้นใบชัด ใต้ใบสีม่วงแดง

ใช้ประดับสวนในที่ที่มีแสงแดดรำไร ความชื้นสัมพัทธ์สูงจะงามดี เลี้ยงง่ายและทนทาน ขยายพันธุ์ก็ง่ายด้วยการปักชำกิ่งก็ติด

พลูเงิน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Piper sylvaticum Roxb.

ชื่อสามัญ : Mountain Long Pepper

ไม้ เลื้อยขนาดเล็ก อายุหลายปี มีรากพิเศษออกจากข้อ ใบรูปหัวใจ กว้าง3-5ซม.ยาว5-9ซม. ปลายใบแหลมลายสีเขียวเข้มเหลือบเทาเป็นมัน เห็นเส้นใบชัดเจนหลังใบแดงเรื่อ

ดอกออกเป็นช่อทรงกระบอกที่ปลายยอด แกนช่อดอกมีขน ดอกแยกเพศมีจำนวนมาก ไม่ติดผล

นิยมปลูกเป็นไม้เลื้อยตามแนวรั้วเกาะกำแพง ชอบแสงแดดจัดถึงแสงแดดรำไร ความชื้นในอากาศสูงเลี้ยงง่ายทนทาน ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำกิ่ง

สกุลบีโกเนีย

บีโกเนีย

Begonia L.

พืช ใบเลี้ยงคู่ อายุหลายปี ต้นอวบน้ำ มีทั้งเป็นไม้พุ่ม ไม้เลื้อย มีหัวหรือเหง้าทอดเลื้อยใต้ดิน ใบมีหลายแบบ ทั้งรูปกลมรูปไข่รูปใบหอก หรือหยักเว้าลึก

ช่อดอกออกที่ปลายยอดเป็นช่อกระจุกหรือช่อเชิงลด ดอกแยกเพศอยู่ร่วมต้น แต่ละช่อมีดอกจำนวนมากมีสีหลายสีขยายพันธุ์ด้วยวิธีปักชำเหง้า ลำต้น

การปลูกเลี้ยง อย่าให้แฉะเกินไป ชอบดินร่วนระบายน้ำดีแสงแดดรำไร หรือแดดครึ่งวันในช่วงเช้า ความชื้นสัมพัทธ์ค่อนข้างสูง บางชนิดจะปลูกได้ในที่มีแสงแดดเกือบตลอดวัน แต่ต้องได้ความชื้นพอเพียง

สำหรับชนิดที่นิยมปลูกเป็นไม้ประดับในเมืองไทยตัวอย่างมีดังนี้

บีโกเนียโบว์นิกรา

Begonia cv. Bow-nigra

ลำต้นทอดเลื้อย เจริญเป็นพุ่มสูงประมาณ15ซม. ใบค่อนข้างกลม ขนาด6-7ซม. ขอบใบจักเว้าลึกและมีขนประปราย กลางใบมีลายสีเขียวเทา ใต้ใบสีม่วงแดง 

ก้านใบสีเขียวอ่อน มีแต้มแดงเรื่อและมีขนบริเวณแต้ม ชอบแสงแดดครึ่งวันถึงรำไร

บีโกเนียคลีโอพัตรา

Begonia cv. Cleopatra

ลำ ต้นทอดเลื้อย เจริญเป็นพุ่มสูงประมาณ15ซม.ลักษณะคล้ายบีโกเนียโบว์นิกรา แต่กึ่งกลางใบมีสีเขียว ขอบใบสีน้ำตาลแดง ก้านใบสีเขียวอ่อน มีขนประปราย ชอบแดดครึ่งวันถึงรำไร

ส้มกุ้งใบหยิก

Begonia auriculata cv. Cathedral Windows

ลำ ต้นอวบอ้วน ใบเป็นรูปก้นปิด ขนาดประมาณ3ซม.แผ่นใบหนาย่นและห่อขึ้น ใต้ใบมีสีแดงเรื่อ ก้านใบยาว สีแดงเรื่อและมีขนประปราย

ชอบแสงแดดครึ่งวันถึงรำไร ไม่ชอบดินแฉะ ลำต้นจะเน่าง่าย

Begonia cv. Galilee

ลำ ต้นทอดเลื้อย เจริญเป็นพุ่มสูงประมาณ 15ซม.ใบขนาด6-7ซม.ขอบใบจักเว้าลึกมีขนประปราย

มีแต้มสีน้ำตาลตามขอบใบและใกล้กับเส้นใบ ก้านใบสีเขียวอ่อนและมีขนสีแดงปกคลุม

ชอบแสงแดดครึ่งวันถึงรำไร

บีโกเนียอื่นๆ

พรมกำมะหยี่ หรือ ใบสักหลาด

วงศ์ : GESNERIACEAE

Episcia cv.Musiaca

พรม กำมะหยี่หรือใบสักหลาดมีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาใต้  นิยมปลูกเลี้ยงเป็นไม้ผิวดินหรือไม้กระถางแขวนกันมาก ชอบดินร่วน ระบายน้ำดี แสงแดดรำไรและความชื้นสัมพัทธ์สูง

ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำยอดและไหล ส่วนหนึ่งที่นำเข้ามาปลูกเลี้ยงในประเทศไทย

Episcia cv. Tinkiscia

Episcia reptans

Episcia cv. Keewee

Episcia cv. Fire 'N' Ice

Episcia  cv. Suomi

Episcia  cv. Toy silver

พรมออสเตรเลีย

ชื่อวิทยาศาสตร์ :Fittonia verschaffeltii (Lem.) Coem.var. argyroneura (Coem.) G. Nicholson

ชื่อสามัญ : Nerve Plant,Silver Fittonia, Silver Net-leaf

เป็นไม้สูงเพียง10-15เซนติเมตร

ใบรูปรีถึงรูปไข่กลับ

มีเส้นใบเป็นร่างแหสีขาวดูเด่นชัด

ก้านใบอ่อนมีขนยาวปกคลุม

Fittonia verschaffeltii var. pearcei

Fittonia verschaffeltii var. pearcei

  บรอมมีเลียดส์

(BROMELIADS)

ชื่ออื่น : สับปะรดสี
วงศ์ : BROMELIACEAE
ถิ่นกำเนิด : อเมริกาเขตร้อนและอเมริกากลาง

                   เป็นชื่อเรียกรวมๆ ของไม้ในวงศ์เดียวกันกับสับปะรดมีจำนวนมากว่า 700ชนิด ปัจจุบันมีการปลูกเลี้ยงและผสมพันธุ์ใหม่ๆขึ้นมามากมายนับพันๆ มีทั้งที่ใบสวยงามสีสันฉูดฉาด เมื่อออกดอกอยู่ได้ทนเป็นเดือนๆ

                        บรอมมีเลียดส์ เป็นไม้ประดับในที่ร่ม ที่ทนต่อสภาพในห้องแอร์ ชอบอุณหภูมิประมาณ 20-25 องศาเซลเซียส  พืชชนิดนี้จะไม่ดูดธาตุอาหารจากดินแต่จะดึงความชุ่มชื้นและสารอาหารจากอากาศ

ไม่ควรรดน้ำมากเกินไป แต่รดน้ำใบไม้บ่อยๆให้เหมือนละอองฝน กลางช่อใบควรให้มีน้ำขังเพื่อให้ความชื้นซึมลงไปถึงราก ควรให้ปุ๋ยน้ำที่เจือจางมากๆทุก 3สัปดาห์

ทิลแลนเซีย(Tillandsia)

วงศ์ :BROMELIACEAE

เป็น สับปะรดสีอิงอาศัยสกุลหนึ่งที่ตามธรรมชาติมักเกาะอยู่ตามกิ่งไม้ใหญ่หรือ หน้าผาหิน ลักษณะเด่นของสับปะรดสีพวกนี้คือสามารถทนแล้งได้ดีหากนำมาปลูกประดับ ควรปลูกในที่ร่มรำไร อากาศเย็นและมีความชื้นในอากาศสูงและได้รับน้ำเพียงพอ

Tillandsia cyanea (variegated)

เข็มสามสี

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dracaena marginata Lam. cv. Tricolor
วงศ์: Dracaenaceae

ลำ ต้นเล็กแตกกิ่งก้านเป็นพุ่ม ใบเป็นแถบออกเป็นกระจุกที่ปลายยอด ใบมีสามสี มีสีเขียวพาดกลางใบขอบใบเหลืองนวลทั้งสองข้าง ขลิบด้วยสีแดงอมชมพูสามารถปลูกได้ในที่มีแสงแดดตลอดวันและแสงรำไร

ซองออฟอินเดีย

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dracaena reflexa (Decne.) Lam.cv.Song of India
วงศ์ DRACAENACEAE

ต้น นี้คาดว่ามีถิ่นกำเนิดอยู่ทางภาคใต้ฃองอินเดียและศรีลังกา โดยกลายพันธุ์มาจาก D.reflexa แผ่นใบหนา ใบด่างเหลืองกลางใบมองเห็นแถบเขียวชัดเจนและที่ปลูกกันมีอีกแบบคือใบมี3สี มีแถบเขียวอมเทากลางใบถัดออกมาเป็นเหลืองนวลสามารถปลูกได้ในที่มีแสงแดดตลอดวันและแสงรำไร

ซองออฟจาไมก้า

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dracaena reflexa (Decne.) Lam.cv.Song of Jamaica
วงศ์ :DRACAENACEAE

ลักษณะ คล้ายซองออฟอินเดียแต่กลางใบเป็นแถบด่างเหลือง สลับริ้วสีเขียวบ้างเล็กน้อย ทั้งสองชนิดสามารถอยู่ได้ในที่มีแสงแดดตลอดวันและแสงแดดรำไร

ค้อนหมาขาว (พร้าวพันลำ)

ชื่อวิทยาศาสตร์: Dracaena angustifolia Roxb.

วงศ์: DRACEANACEAE

ชื่ออื่น : พร้าวพันลำ (เชียงใหม่), หมากพู่ป่า (แพร่), ผักก้อนหมา (ลำปาง), ผักหวานดง, คอนแคน (นครราชสีมา)

เป็นพรรณไม้พุ่ม สูงได้ประมาณ 2-3 เมตร ลำต้นตั้งตรงเป็นต้นเดียวหรือแตกเป็นกอเล็กน้อย ลำต้นหนา เป็นรูปทรงกระบอก ต้นอ่อนเป็นสีเขียว เมื่อแก่จะเปลี่ยนสีเทา ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ดและการปักชำ ขึ้นได้ดีในทุกสภาพแวดล้อม สามารถปลูกได้ในที่มีแสงแดดตลอดวันและแสงรำไรพบได้ทุกภาคของประเทศไทย

ขิงแดง

 ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alpinia purpurata (Vieill.)K.schum

ชื่อสามัญ : Red Ginger

วงศ์ : Zingiberaceae

ไม้ แตกกอพุ่มแน่น ล้มลุก อายุหลายปี สูง 0.70-1.5 เมตร มีลำต้นเป็นเหง้าเลื้อยใต้ดิน  ใบเดี่ยวเรียงสลับระนาบเดียว ผิวใบด้านบนเกลี้ยงสีเขียวเป็นมัน ดอกเป็นช่อเชิงลดแต่ละช่อมีใบประดับเรียงซ้อนกัน

ดอกออกจากซอกกาบรองดอก ออกดอกตลอดปี

ขิงด่าง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alpinia zerumbet variegated

ชื่อสามัญ : Variegated Shell Ginger

ชื่ออื่น : พญามือเหล็ก

วงศ์ : ZINGIBERACEAE

ไม้ ล้มลุกอายุหลายปี ลำต้นเทียมสูงได้ถึง 2เมตร ลำต้นใต้ดินเป็นเหง้าทอดเลื้อย ใบเดี่ยวเรียงสลับระนาบเดียว สีเขียวมีลายด่างขาวเหลืองตามแนวเส้นใบ ช่อดอกออกที่ปลายลำต้นเทียมใบประดับสีเขียวอ่อนดอกสีขาว ชอบดินร่วนระบายน้ำดี

ขยายพันธุ์ด้วยการแยกหน่อ

พลับพลึงตีนเป็ด

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Hymenocallis.,Salisb.

ชื่อสามัญ : Spider Lily

ชื่ออื่น : พลับพลึง กทม,ว่านตะเภาใหญ่

วงศ์ : AMARYLLIDACEAE

พลับพลึง ตีนเป็ดเป็นพืชพวกพลับพลึงชนิดหนึ่ง ที่มีลำต้นเป็นหัว หรือ เหง้าใต้ดิน และจะชูใบขึ้นมาเหนือดินในลักษณะติดกันเป็นกอ

ดอกจะชูก้านขึ้นมาเหนือกอ ก้านหนึ่งมีดอกประมาณ 4-8 ดอก ซึ่งจะทยอยกันบานทีละ 2-3 ดอก ดอกหนึ่งจะมี 6 กลีบ สีขาว กลีบดอกจะเรียวยาว  เกสรมีอยู่ 6 เส้น ตอนปลายเป็นสีเหลืองหรือสีน้ำตาล มองดูจะคล้ายกับตัวแมงมุม

จะออกดอกเป็นระยะตลอดปี ขยายพันธุ์ด้วยการแยกหน่อเป็นพันธุ์ไม้ที่ปลูกได้ในที่ร่มและกลางแสงแดดจัด

พลับพลึงแดง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Crinum amabile.,Donn.

ชื่อสามัญ : Milk-And-Wine Lily, Giant Lily

วงศ์ : AMARYLLIDACEAE

พลับพลึงทอง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Crinum xanthophyllum Hannibal

ชื่อสามัญ : Golden-Leaf Crinum Lily

วงศ์ : AMARYLLIDACEAE

                      นิยมปลูกประดับสวนโดยใช้ความงามจากใบ พลับพลึงทอง เป็นต้นที่กลายพันธุ์มาจากต้นพอยซันบัล์บ (Poison Bulb) โดยใบและกอจะเล็กกว่า ขณะที่แตกใบใหม่ ใบจะมีสีเขียวอมเหลืองเป็นมันและกลายเป็นสีเหลืองทั้งใบเมื่อโตเต็มที่ซึ่งเป็นธรรมชาติของไม้ชนิดนี้

ดอกออกเป็นช่อแบบซี่ร่ม ออกตามซอกใบ สีขาว ออกดอกช่อละ4-8ดอกมีกลิ่นหอมอ่อนๆออกดอกดกในช่วงฤดูฝน เดือนพฤษภาคม-เดือนกันยายน ทนน้ำท่วมขัง และทนแล้งได้ดีไม่ต้องดูแลมาก

ขยายพันธุ์ด้วยการแยกหัว

ร่มญี่ปุ่น

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Homalomena wallisii Regel.

ชื่อสามัญ : Silver Shield

วงศ์ :  ARACEAE

ถิ่นกำเนิด : โคลัมเบีย

ต้น เป็นพุ่มเตี้ยประมาณ 20ซม.ใบรูปไข่ปลายมนหรือแหลม

แผ่นใบหนาเป็นกำมะหยี่ สีเขียวอมเทา มีลายแต้มสีเขียวประปราย ใต้ใบสีม่วงแดง ก้านใบสั้น กาบรองช่อดอกสีม่วงแดง เหมาะปลูกเป็นไม้กระถาง

เสน่ห์จันทร์บุษราคัม

ชื่อวิทยาศาสตร์ :Homalomena rubescens Kunth.

วงศ์ :  ARACEAE

ถิ่นกำเนิด: ทวีปอเมริกาใต้

ต้น สูง50-60ซม. ใบรูปหัวใจ ปลายเรียวแหลมมน แผ่นใบสีเขียวเป็นมันมีด่างพร่าทั่วใบ

ก้านใบสีม่วงแดง แตกหน่อง่าย ชอบดินร่วนการระบายน้ำดี มีอินทรียวัตถุสูง แสงแดดรำไร

บอนเขียว

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Colocasia esculenta (L.) Schott.

ชื่อสามัญ : Cocoyam, Dasheen, Taro

ชื่ออื่น : เขียวสยาม, บอนนา, เผือก

วงศ์ :  ARACEAE

ถิ่นกำเนิด : เอเซียตะวันออกเฉียงใต้

สูง1-1.5 เมตร ใบรูปหัวใจ แผ่นใบบางนุ่มเรียบ สีเขียว มีนวลปกคลุม เส้นใบสีเขียวอ่อน บอนหรือเผือกคือพืชชนิดเดียวกัน และนับเป็นอาหารสำคัญสำหรับชาวบ้านในท้องถิ่น เพราะยอดอ่อน และก้านนำมาใส่ในแกงบอนแกงส้มหรือจิ้มน้ำพริก

ข้อควรระวังคือ น้ำยางจากทุกส่วนของต้นมีสารแคลเซียมออกซาเลตที่ทำให้คัน ต้องนำมาปรุงให้สุกก่อนทุกครั้ง การเลือกเก็บบอนในธรรมชาติ จะมีทั้งบอนคันและไม่คัน ถ้าลำต้นสีน้ำตาลแดงเรื่อหรือสีเขียว ไม่มีนวลเกาะ เมื่อตัดทิ้งไว้สักครู่จะไม่มีคราบสีเขียวคล้ำเกิดขึ้น แสดงว่าเป็นบอนไม่คัน

ส่วนเผือกมี4พันธุ์คือ เผือกหอม เผือกเหลือง เผือกไม้หรือเผือกไหหลำ และเผือกตาแดง ที่นิยมรับประทานกันคือเผือกหอม

กระดาดขาว

Alocasia indica Schott

มีหัวใต้ดินสูงกว่า1เมตรใบรูปหัวใจปลายมน ใบหยักเป็นคลื่น แผ่นใบสีเขียวเป็นมันก้านใบสีเขียวยาว

ต้นไม้พวกอโลคาเซียนิยมนำมาใช้จัดสวนบาหลีและสวนน้ำอย่างมาก

กระดาดด่าง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alocasia macrorrhizos (L.) G.Don cv. Variegata

ชื่ออื่น : กระดาดใบด่าง,พญากาเผือก

วงศ์ : ARACEAE

เป็น ไม้ล้มลุกอายุหลายปี ลำต้นอยู่ใต้ดินเป็นหัว เมื่ออายุมากขึ้นหัวจะโผล่พ้นดิน แตกหน่อใหม่รอบหัวหลัก ใบเดี่ยวเวียนเรียง ขนาดใหญ่ ขอบใบหยักมีลายด่างสีขาวสลับสีเขียวเทา ช่อดอกออกที่ซอกใบเป็นช่อเชิงลด

ชอบดินร่วนระบายน้ำดีแสงแดดรำไรถึงครึ่งวัน ความชื้นในอากาศสูง และพักตัวในฤดูหนาว

นิยมปลูกเป็นไม้ประดับกันมาก

ขยายพันธุ์ด้วยการแยกหน่อมาปลูกใหม่

กระดาดดำ

ชนิดนี้ ปลูกริมน้ำ มีแสงแดดรำไรหรือแดดมากได้ ไม่พักตัวในฤดูหนาว

ถุงเงินถุงทอง

ชื่อวิทยาศาสตร์ :Xanthosoma sagittifolium (L.) Schott.
ชื่อสามัญ : Arrowleaf

วงศ์ :ARACEAE

พืชในวงศ์บอน มี ลำต้นอยู่ใต้ดินเป็นหัว แล้วแตกก้านใบและใบขึ้นเหนือดิน ส่วนมากมีหัวละต้น ใบหงิกงอ สีขาวกับสีเขียวเส้นกลางใบมักจะยื่นเลยออกไปและงอม้วนเข้า

ขยายพันธุ์ด้วย หัวได้เร็ว ชอบดินร่วนที่มีอินทรีย์วัตถุผสมมากๆ ชอบความชื้นไม่ชอบดินแน่นน้ำขังแฉะ จะทำให้หัวใต้ดินเน่าตายได้

อโลคาเซียสติงเรย์

ชื่อวิทยาศาสตร์ :  Alocasia cv. Stingray

วงส์ : ARACEAE

ไม้ หัวล้มลุกมีเหง้าหรือหัวอยู่ใต้ดิน เป็นลำต้นจริง ส่วนที่อยู่เหนือดินเป็นลำต้นเทียม ที่ประกอบด้วยก้านใบและแผ่นใบที่อวบน้ำ

ชอบดินร่วนระบายน้ำดีมีความชื้นใน อากาศสูง

แสงแดดรำไร พักต้วในฤดูหนาว

วิธีขยายพันธุ์คือแยกหน่อมาปลูกใหม่ แต่ชนิดนี้แตกหน่อค่อนข้างยากกว่าชนิดอื่น

คูเปรีย

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alocasia cuprea (Koch & Bouche) Koch

วงศ์ : ARACEAE

ถิ่นกำเนิด: มาเลเซียและเกาะบอร์เนียว

ต้น นี้สูงได้ถึง 1เมตร ใบรูปไข่แกมขอบขนาน ขอบใบห่อโค้ง แผ่นใบหนาสีเขียวอมม่วงแดง เส้นใบเป็นร่องลึกจนทำให้ใบย่น

หลังใบสีม่วงแดง ก้านหนาอวบสีเขียวอมม่วง

ปลูกในไทยต้นมักเตี้ยโตช้า

แก้วหน้าม้า

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alocasia sanderiana Bull.

ชื่อสามัญ: Kris Plant

วงศ์ :ARACEAE

ถิ่น กำเนิดในเกาะมินดาเนา ประเทศฟิลิปปินส์

              ต้นสูงไดถึง 2เมตร ใบรูปลูกศรแคบ ปลายแหลม ขอบหยักเว้าเป็นลอนลึกทั้งสองข้าง แผ่นใบหนาสีเขียวเข้มเป็นมัน

เส้นใบและขอบใบมีสีเงินเด่นชัด หลังใบสีม่วงแดง

แก้วหน้าม้าตัวผู้

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alocasia denudata Engl.

วงศ์ : ARACEAE

ถิ่นกำเนิด : สิงคโปร์ มาเลเซีย เกาะบอร์เนียว และถาคใต้ของไทย

ใบ รูปทรงสามเหลี่ยมคล้ายหน้าของม้า แผ่นใบหนาเป็นมัน สีเขียวบรอนซ์ เส้นร่องใบเห็นเด่นชัด ก้านเล็กกลมยาว

มีลายขีดขวางสีน้ำตาลแดงทั่วก้าน ชอบขึ้นในที่ลุ่มริมธารน้ำตกดินชุ่มชื้น ความชื้นในอากาศสูง

กวักมรกต

ชื่อวิทยาสาสตร์:Zamiocalcas zamiifolia

ชื่อสามัญ:Zanzibar Gem

วงศ์:ARACEAE

ลำต้นเป็นหัวอยู่ใต้ดินแตกกอง่ายและมีขนาดใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ แทงใบออกเหนือดิน ก้านใบอวบน้ำ ผิวใบเป็นมัน ดอกออกเป็นแท่ง ขยายพันธุ์ โดยการแยกหน่อปลูกและ ปักชำใบ โดยตัดใบมาชำในน้ำ เมื่อรากงอกออกมาสักระยะหนึ่งก็นำไปปักชำในดิน

พลูด่าง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Epipremnum aureum (Lindl. & Andre) Bunting

ชื่อสามัญ : Devil's Ivy, Golden Pothos, Hunter's Robe

วงศ์ : ARACEAE

ถิ่นกำเนิด : หมู่เกาะโซโลมอน

เป็น ไม้เลื้อย เมื่อยังเล็กใบรูปไข่ โคนใบรูปหัวใจสีเขียว มีลายด่างสีเหลือง ขาว ไม่สม่ำเสมอ เมื่อโตเต็มที่ใบจะใหญ่ขึ้นและหยักเว้าเป็นรอยฉีก ก้านใบสั้น

ต้องการดินร่วนระบายน้ำดี แสงแดดรำไร ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำลำต้น

พลูราชินีสีทอง

วงศ์ : ARACEAE

ลักษณะคล้ายพลูด่าง แต่ใบมีสีเหลืองทอง

พลูราชินีหินอ่อน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Epipremnum aureum (Lindl. & Andre) Bunting cv. Marble Queen

ลักษณะคล้ายพลูด่าง แต่มีลายด่างสีขาว เขียว คล้ายหินอ่อน ก้านใบอาจมีสีขาวและมีแถบสีเขียวตามแนวยาว

พลูฉีก,พลูฉีกใบด่าง

ขื่อวิทยาศาสตร์ : Monstera delicosa Liebm.

ชื่อสามัญ : Ceriman, Swiss-cheese Plant

วงศ์ : ARACEAE

ไม้ เลื้อยข้อสั้น ใบรูปหัวใจป้อม สีเขียวเข้ม ปลายใบแหลม โคนรูปหัวใจ แผ่นใบหนา เมื่อยังเล็กใบเรียบ พอโตเต็มที่แผ่นใบหยักเว้าเป็นแฉก ช่อดอกสมบูรณ์เพศ ปลีดอกสั้นเป็นที่นิยมเพราะ ปลูกเลี้ยงง่าย ชอบดินร่วนระบายน้ำดี ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำลำต้น มีหลักให้เกาะเลื้อยก็งามดี มีชนิดใบด่าง Monstera drlicosa cv. Variegatum สวยไปอีกอย่าง

Monstera perforoides

คล้าย M.delicosaแต่ขนาดเล็กกว่าครึ่งหนึ่ง ใบแฉกไม่เป็นระเบียบมีรูทะลุน้อย แผ่นใบหนาเส้นใบย่อยนูนเด่นชัดสีเขียวอ่อน

พลูฉลุ

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Monstera obliqua (Miq.) cv. Expilata

วงศ์ : ARACEAE

พลูฉลุหรือพลูทะลุ เป็นไม้เลื้อยขนาดเล็ก แผ่นใบบางเป็นลอนมีรูทะลุค่อนข้างกลมระหว่างเส้นใบสลับ

 พลูช้าง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Rhaphidophora peepla (Roxb.) Schott.

ชื่ออื่น : แฮนมุม

วงศ์ :ARACEAE

ไม้ เลื้อยไม่ยึดเกาะ อายุหลายปีทุกส่วนอวบน้ำ ใบใหญ่กว้างแผ่นใบหนาและเหนียว สีเขียวคล้ำหลังใบเขียวอ่อนอมเทา ช่อดอกออกที่ซอกใบใกล้ปลายยอดผลสุกสีแดงสดชอบกินร่วนระบายน้ำได้ดีแสงแดด รำไร ความชื้นในอากาศสูงถ้าความชื้นต่ำใบจะไม่ค่อยสวย ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำ

พลูฉีกใบยาว

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Rhaphidophora pinnata (L.) Sghott.

วงศ์ : ARACEAE

ลักษณะ คล้ายพลูฉีก ใบรูปขอบขนานกว้าง16-24ซม.ยาว25-50ซม.ขอบใบฉีกเกือบถึงเส้นกลางใบ มีรูเล็กๆใกล้กับเส้นกลางใบ

แผ่นใบหนาสีเขียวเข้มเป็นมัน ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็น Epipremnum pinnatum (L.) Schott.

หน้าวัว (Flamingo Flower หรือ Boy Flower)

เป็นสกุลของพืชในวงศ์หน้าวัว (ARACEAE) มีถิ่นกำเนิดในฮาวาย ปัจจุบันกระจายพันธุ์ได้เกือบทุกทวีป แต่จะเจริญดีในภูมิอากาศแบบร้อนหรือร้อนชื้น (15 - 30 องศาเซลเซียส) จากฐานข้อมูลพืช ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เต็ม สมิตินันท์ (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2557) ได้รายงานไว้ว่าเกี่ยวกับ "ชื่อค้นหา" ของคำว่า "หน้าวัว" ในประเทศไทยทั้งหมด 4 ชื่อ คือ

1. หน้าวัวดอก (Flamingo flower หรือ Tail flower) Anthurium × ferrierense Mast. & T. Moore

2. หน้าวัวดอกแดง (Flamingo flower, Pigtail Anthurium หรือ Pigtail flamingo flower) Anthurium scherzerianum Schott

3. หน้าวัวไทย (เจ็ดทิวา, เดหลีใบกล้วย, Madonna lily, Peace lily หรือ Spathe flower) จัดอยู่ในวงศ์เดียวกับหน้าวัว แต่อยู่คนละสกุลกัน โดยหน้าวัวไทยจัดอยู่ในสกุล Spathiphyllum มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Spathiphyllum cannifolium (Dryand. ex Sims) Schott

4. หน้าวัวใบ (Crystal Anthurium) Anthurium crystallinum Linden ex André

เดหลี

ชื่อวิทยาศาสตร์ :  Spathiphyllum cannifolium (Dryand.) Schott.

วงศ์ : ARACEAE

ชื่อสามัญ : Madonna Lily,Peace Lily,Spathe flower

ชื่ออื่น : หน้าวัวไทย, เจ็ดทิวา,เดหลีใบกล้วย

ไม้ พุ่มขนาดเล็กทึ่นิยมใช้ในงานจัดสวนในร่มรำไร หรือสวนกระถาง หรือสวนที่อยู่ภายในอาคาร เพราะอยู่ในร่มได้ดี มีดอกและใบสวย

เดหลีมีถิ่นกำเนิดอยู่ในอเมริกาเป็นไม้ประเภท มีเหง้าใต้ดิน แตกกอ ทุกส่วนมีน้ำยางใส 
ใบเดี่ยวเรียงเวียนสลับ ปลายใบมน   โคนใบสอบ    ขอบใบเป็นคลื่นเล็กน้อย   ผิวใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ใบอ่อนจะมีสีเหลืองอมเขียว
 ดอก  สีขาว มีกลิ่นหอมอ่อนๆ ออกเป็นช่อแบบช่อเชิงลดที่ปลายกิ่ง   ปลีดอกยาว  ดอกย่อยมีขนาดเล็ก โคนกลีบดอกเชื่อมติดกัน ไม่มีก้านดอก ลักษณะของดอกคล้ายดอกหน้าวัว

ขยายพันธุ์ด้วยการแยกกอหรือปักชำ

เดหลีจักรพรรดิ์

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Spathiphyllum Sp.

วงศ์ : ARACEAE

หน้าวัวใบพริ้ว

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Anthurium sp.

ชื่อสามัญ : Folige Anthurium

วงศ์ : ARACEAE

หน้าวัวใบยาวแคบ
ชื่อวิทยาศาสตร์: Anthurium vittarifolium Engl.

หน้าวัวใบพลู ซีรี

Anthurium sp

หน้าวัวใบผักกาด

Anthurium sp

ฟิโลเดนดรอน Philodendron sp

  สกุล ฟิโลเดนดรอน  มาจากภาษากรีก 2คำ คือ Phileo หมายถึง รัก และ dendronหมายถึง ต้นไม้  ท่านผู้รู้จินตนาการไว้ว่าเป็นต้นไม้พลอดรัก ก็น่าจะใช่เพราะสกุลนี้ ชนิดที่เป็นเถาเลื้อย รากจะกอดรัดทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อการอยู่รอด มีการกระจายพันธุ์อยู่ในประเทศเขตร้อน เช่น เอเซีย แอฟริกา และอเมริกาใต้

ไม้ในตระกูลฟิโลเดนดรอน (Philodendron sp.) เป็นไม้ใบในจำนวนหลายๆชนิดที่ได้ศึกษาความเป็นไปได้ในการผลิตเป็นการค้าเพื่อส่งเสริมให้แก่เกษตรกร ฟิโลเดนดรอน ส่วนใหญ่เป็นไม้เลื้อยจัดอยู่ในวงศ์ Araceae มีอยู่ด้วยกันประมาณ 200 ชนิดและมีมากกว่า 100 ลูกผสมที่ถูกพัฒนาโดยนักปรับปรุงพันธุ์  ดังนั้นจึงเกิดความสับสนในเรื่องของชื่อสามัญอยู่

ฟิโลเดนดรอนไม้ต้นนี้เลี้ยงง่าย ดูแลง่าย แข็งแรง ปัญหาเรื่องโรคน้อย ทนทานในที่ร่มจึงมักนำไปตกแต่งภายในอาคารส่วนใหญ่

ปัจจุบันมีผู้ค้นพบแล้ว 350-400 ชนิด แบ่งตามการเจริญเติบโตเป็น 3 กลุ่มคือ

            1 ฟิโลเดนดรอนที่เป็นเถา (Climbing Philodendron)รากหยั่งลึกลงพื้นดินและพยุงตัวขึ้นสูงดูเหมือนไม้ใหญ่

            2 ฟิโลเดนดรอนที่แตกกอ ( Self-Heading Philodendron) เจริญเป็นพุ่ม

            3 ฟิโลเดนดรอนกึ่งเลื้อยกึ่งแตกกอ ( Semi-climbing and  self heading Philodendron)

Philodendron cv 'Xanadu'

ฟิโลเดนดรอน ซานาดู

สามารถแตกกอได้สวยงามใช้เป็นไม้ตัดใบได้ดี

Philodendron selloum (Jacq.X Schott.)

ถิ่นกำเนิดในคิวบาและจาไมกา

หรือฟิโลใบมะละกอ ใบแฉกรูปหัวใจขนาดใหญ่ หยักเว้าเป็นลอนฉีกลึกถึงเส้นกลางใบแผ่นใบหนาสีเขียวเป็นมัน

Philodendron bipinnatifidum Engl.

ถิ่นกำเนิด บราซิล เป็นฟิโลที่ใบหยักเว้ามากที่สุด และปลูกเลี้ยงในไทยได้ดีมาก นิยมนำมาใช้จัดสวน ที่มีแสงแดดรำไรเสมอ

Philodendron squamiferum Poepp

Philodendron pedatum (Hook.)Kunth

เรียก ว่า ฟิโลก้ามกุ้งมีถิ่นกำเนิดใน ซูรินาเม กายอานา และบราซิล ใบเว้า5แฉกสมมาตร แผ่นใบหนาสีเขียวอมน้ำเงิน เส้นกลางใบเป็นร่องสีเขียวอ่อน หลังใบ

เรียกว่า ฟิโลก้ามเกลี้ยง ถิ่นกำเนิดบราซิลและเปรู แผ่นใบบางสีเขียวเส้นใบย่อยเป็นร่องลึกเด่นชัด

พลูกำมะหยี่หรือพลูสนิม

ชื่อวิทยาศาสตร์: Philodendron melanochrysum Linden & André

ชื่อสามัญ : Black Gold Philodendron/Velour Philodendron
วงศ์: ARACEAE

             ไม้เลื้อยเนื้ออ่อนขนาดกลางเลื้อยได้ไกล 2-4 เมตร ใบเดี่ยว ออกเวียนสลับ ยอดอ่อนมีสีแดงเรื่อ รูปหัวใจ ปลายเรียวแหลม โคนเว้ารูปหัวใจ แผ่นใบเป็นกำมะหยี่สีเขียวคล้ำอมสีแดง ใต้ใบสีม่วงแดง เส้นใบย่อยเป็นร่องลึก ก้านใบ สีเขียวอมแดงเรื่อ

ฟิลโลเศรษฐีมีทรัพย์

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Phillodendron Sp.

นิยมปลูกเป็นไม้ประดับตกแต่งภายใน เป็นไม้มงคลตามชื่อเรียก

ฟิลโลทอง

ชื่อวิทยาศาสตร์: Philodendron cv. Lemon Lime

ฟิลโลมรกตแดง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Phillodendron Sp.

ฟิลโลมูนไลท์

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Phillodendron Sp.

ฟิลโลออเร้นจ์

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Phillodendron Sp.

สกุลซิงโกเนียม   Syngonium Schott

 ซิงโกเนียม หรือที่เรียกกันว่า เงินไหลมา ทองไหลมา มีการกระจายพันธุ์ในเขตร้อนของทวีปอเมริกา  เป็นไม้เลื้อยอายุหลายปี  เมื่อยังเล็กใบมีรูปทรงสีสันต่างจากเมื่อโตเต็มที่    ช่อดอกออกที่ซอกใบใกล้ปลายยอด กาบรองดอกห่อหุ้มด้านล่างของปลีดอก

พืช สกุลนี้ปลูกเลี้ยงง่าย  ชอบดินร่วนระบายน้ำดี แสงแดดรำไรมีความชื้นในอากาศสูง หากปลูกในที่ความชื้นต่ำ ใบจะไม่สวยงามและมักไม่เลื้อยเกาะ

 Syngoniumชนิดที่ปลูกประดับในเมืองไทย

	ชื่อสามัญ : Copper Syngonium ชื่อวิทยาศาสตร์ : Syngonium erythrophyllum Birdsey ex Bunting ถิ่นกำเนิด : ปานามา        เมื่อยังเล็กใบรูปหัวใจสีเขียวเข้ม อมม่วงแดง เมื่อโตเต็มที่แผ่นใบเป็นรูปนิ้วมือ มี3ใบย่อย      แต่ละใบเป็นใบรูปรีถึงรูปใบหอก แกมรูปรี หรือรูปไข่ จากนั้นใต้ใบจะเริ่มมีสีม่วงแดงมากขึ้นเรื่อยๆ

เบญจรงค์

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Pilea cadierei Gagnep. & Guillaum
ชื่อสามัญ : Aluminium Plant. Watermeilon Pilea
ชื่ออื่น : นกกระทา
ถิ่นกำเนิด; เวียดนาม
วงศ์ : URTICACEAE

ไม้คลุมดินต้นอวบน้ำ พุ่มตั้งตรง สูง 15-30 เซนติเมตร ใบรูปรีถึงรูปไข่กลับ ปลายเรียวแหลม ขอบใบหยักฟันเลื่อย มีเส้นใบย่อย3เส้นเป็นร่องลึก มีแต้มหรือเส้นสีเทาเงินบนใบ

ช่อดอกออกตามซอกใบที่ปลายกิ่ง ดอกเล็กสีขาวหรือขาวอมเขียว ชอบดินร่วนระบายน้ำได้ดี แสงแดดรำไร ขยายพันธุ์ง่ายด้วยการปักชำกิ่ง

ลายเบญจรงค์ใบแดง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Pilea involucrata (Sims) Urban cv.Norfork.

วงศ์ : URTICACEAE

ไม้ คลุมดินสูง10-15เซนติเมตร ใบรูปรีปลายใบแหลมขอบใบหยักซี่เลื่อยถี่ แผ่นใบย่น สีเขียวเข้มเหลือบเงินสลับสีเทาเงินเป็นแถบตามแนวยาว เส้นใบย่อย3เส้นเห็นชัด

ดอกออกเป็นกระจุกตามซอกใบสีแดงเรื่อ ชอบดินร่วนระบายนำ้ดี แสงแดดรำไร

เขียวพันปี

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Aglaonema commutatum Schott

ถิ่น กำเนิดในฟิลิปปินส์ และตะวันออกเฉียงเหนือของเกาะเซลีเบส

ทรงพุ่มค่อนข้างใหญ่ ใบรูปใบหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมนหรือรูปหัวใจ สีเขียวเข้มเป็นมัน มีลายแถบเล็กๆทั้งสองด้านระหว่างเส้นใบย่อยคล้ายลายขนนก

มีลายเป็นปื้นสีเขียวอ่อนกระจายอยู่ทั่วใบ

เขียวหมื่นปี

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Aglaonema commutatum Schott cv.Maria

ชื่ออื่น : ริ้วทอง, กวักทางลาย

ถิ่นกำเนิดในฟิลิปปินส์ ทรงพุ่มเล็กใบรูปขอบขนานแคบ ปลายแหลม สีเขียวเข้มเป็นมัน มีแถบสีด่างเทาระหว่างเส้นใบ เลี้ยงง่าย

เงินเต็มบ้าน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Aglaonema commutatum Schott. var. picturatum Jervis 'Mutton-fat Jade'

ถิ่น กำเนิด ฟิลิปปินส์

พุ่มขนาดกลางแตกหน่อปานกลาง โตเร็ว ใบรูปไข่ปลายแหลมเป็นติ่ง โคนมนหรือรูปหัวใจ ใบสีเขียวเข้มเหลือบสีเทาเงิน มีปื้นสีเขียวหรือเขียวอมเทาที่ขอบใบ ใต้ใบสีเขียวเข้ม ก้านใบสีเขียวเข้ม โคนกาบใบมีขีดสีเทาจาง

คล้า

อยู่ในวงศ์  MARANTACEAE หรือเรียกกันว่า Arrow Root Famly มีประมาณ 31 สกุล 550 ชนิด

ถิ่น กำเนิดอยู่ในเขตร้อน ส่วนใหญ่อยู่ในแถบอเมริกาใต้ แอฟริกา และเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้งประเทศไทย

มักพบในป่าดิบชื้น มีแสงรำไรหรือในพื้นที่ชื้นแฉะทั่วไป

คล้าจัดเป็นไม้ยืนต้นที่มีเนื้ออ่อน เจริญเติบโตเป็นกอ เป็นพุ่ม อายุหลายปี ลำต้นมีทั้งตรงและเลื้อย มีเหง้า หรือหัวใต้ดิน แตกหน่อได้ ใบเป็นใบเดี่ยวออกสลับกัน มักมีลวดลายและสีสันบนใบสวยงาม โคนต้นมีกาบหุ้มใบ

ลักษณะประจำของพืชวงศ์นี้คือแผ่นใบสองด้านของเส้นกลางใบไม่เท่ากัน ขณะใบยังอ่อนด้านใหญ่จะม้วนหุ้มด้านเล็กไว้ นอกจากนี้ตรงรอยต่อของก้านใบกับแผ่นใบจะโป่งออก มีหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของใบ เวลากลางวันใบจะกางออก และจะห่อขึ้นในเวลากลางคืน คล้ายกับการพนมมือ จึงมีคนเรียกชื่อพืชวงศ์นี้ว่า "Prayer Plant"

ดอก ออกเป็นช่อบริเวณยอดอ่อนจากซอกกาบใบ ดอกจะออกเป็นคู่จากกาบรองดอกที่เรียงซ้อนกันเป็นแถวในแนวระนาบเดียวกัน สลับซ้ายขวาจากแกนช่อดอกหรืออาจเรียงกันเป็นวง ช่อดอกสมบูรณ์เพศ มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกอย่างละ3กลีบ เกสรเพศผู้จำนวนมากแต่สมบูรณ์เพียง1อัน ส่วนที่เหลือเป็นหมัน และจะเปลี่ยนรูปไปคล้ายกลีบดอก1กลีบ ลักษณะของช่อดอกมี4แบบคือ1 แบบดอกช่อกระจุกอยู่ปลายก้าน 2 แบบช่อแขนง 3 แบบช่อกระจะ 4 แบบช่อเชิงลด

ผลซึ่งไม่ค่อยจะพบนักมี2ลักษณะคือผลแห้งเมื่อแก่อาจแตกหรือไม่แตกออก และผลที่มีเนื้อนุ่ม และมีเมล็ด1-3เมล็ด

ธรรมชาติ ของคล้ามักขึ้นตามป่าชื้นที่มีดินแฉะหรือมีน้ำขัง เจริญเติบโตได้ดีในสภาพอากาศเย็น ความชื้นสูง แสงรำไร ลมโกรกน้อย แต่ก็มีบางสกุลที่ทนอุณหภูมิต่ำมากๆได้

ใบของคล้าจะไวต่อแสงแดด ความชื้นและอุณหภูมิของสภาพแวดล้อมมาก เช่นในฤดูฝนใบจะมีสีสันและลวดลายสวยงาม แต่ถ้าได้รับแสงแดดจัดขณะมีความชื้นในอากาศน้อยและมีอุณหภูมิสูง เช่นในฤดูร้อนหรือฤดูหนาว จะทำให้เกิดรอยไหม้บนใบหรือขอบใบแห้ง ส่วนวัสดุปลูกนั้นต้องมีความชุ่มชื้น มีการระบายน้ำดี และมีอินทรียวัตถุปนอยู่บ้างเช่น ดินปนทราย

การ ขยายพันธุ์ควรทำในช่วงฤดูร้อนถึงฤดูฝน วิธีที่นิยมกันคือการแบ่งเหง้าหรือหัวที่โตเต็มที่มาปลูกใหม่ ราว2-3สัปดาห์ต้นใหม่ก็จะตั้งตัวได้และเริ่มผลิใบใหม่ขึ้น ส่วนการเพาะเมล็ดจะให้ผลช้ากว่าและต้นที่ได้อาจมีการกลายพันธุ์จากต้นเดิม จึงไม่นิยม ยกเว้นทำเพื่อผลิตลูกผสมใหม่

โรค แมลงศัตรู โรคที่พบมากคือโรคใบจุดสนิม เกิดจากเชื้อรา จะมีจุดสีน้ำตาลกระจายทั่วไป ระบาดมากในฤดูหนาว ส่วนแมลงศัตรูที่พบได้แก่ เพลี้ยแป้ง ตั๊กแตน หนอนบุ้งและไรแดง

ปัจจุบันคล้าที่ปลูกกันอยู่ในประเทศไทยมีทั้งชนิดเป็นพันธุ์พื้นเมือง และนำเข้ามาจากต่างประเทศ ได้แก่

คล้าซิก้าร์

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Calathea lutea (Aubl.) Mey

ชื่อสามัญ:  Cigar Flower Plant

วงศ์: MARANTACEAE

                        เจริญเป็นกอ สูงได้ 3-5 เมตร ใบขนาดใหญ่ซึ่งแทงขึ้นมาจากเหง้าใต้ดิน กว้างประมาณ 0.7 เมตรยาวได้ถึง 1.7 เมตร 

แผ่นใบรูปไข่ถึงรูปไข่กลับ สีเขียวเนื้อใบหนา เรียบเกลี้ยง

ด้านท้องใบเคลือบด้วยสีขาวนวลและแห้ง ช่อดอก ยาวประมาณ 30 ซม. กาบรองดอกรูปไข่สีน้ำตาลปนแดงดอกสีเหลือง ขยายพันธุ์ ด้วยการแยกกอ

ถิ่นกำเนิด : ตอนกลางและตอนใต้ของอเมริกา เจริญ เป็นกอแตกกิ่งก้านได้ สูง1-2เมตร ใบยาว18-20ซม.รูปไข่ปลายเรียวแหลม โคนป้านขอบใบเรียบ ด้านบนสีเขียวมีแถบด่างสีขาวนวลอมเหลืองตามแนวเส้นใบย่อยในแต่ละใบไม่เท่า กัน แต่มีขลิบขอบใบทุกใบด้วยแถบด่าง ใต้ใบสีเขียวอ่อน ก้านใบกลมสีเขียว

คล้าม้าลาย

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Calathea zebrina (Sims) Lindl

ชื่ออื่น : คล้าเสือโคร่ง, ว่านพญาเสือโคร่ง, Zebra Plant

ถื่นกำเนิด: บราซิล

เป็น พุ่มกว้าง สูงถึง1เมตร ใบยาว30-35ซม.รูปรีเรียว ปลายแหลมโคนสอบ ขอบเป็นคลื่นเล็กน้อย ด้านบนเป็นกำมะหยี่ สีเขียวอ่อนสลับกับลายแถบสีเขียวเข้มคล้ายหางลูกธนู เส้นกลางใบสีขาวอมเขียว ใต้ใบสีม่วงแดง และมีกาบหุ้มตลอดแนวก้าน

ว่านเสน่ห์ขุนแผน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Calathea majestic H.Kern.

ถิ่นกำเนิด: ลุมแม่น้ำอเมซอน และบางแห่งในอเมริกาใต้

ต้น สูง35-50ซม. ใบหนายาว20-25ซม.รูปไข่ค่อนข้างเรียว ปลายแหลมโคนใบกลม ขอบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อยด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมันตามรอยนูนของเส้นใบย่อย กึ่งกลางใบและขอบใบ ส่วนที่เป็นร่องระหว่างรอยนูนมีเส้นริ้วสีขาวพาดเฉียงกลุ่มละ4เส้น เรียงไม่เป็นระเบียบ

ต่างกับ C. elliptica 'Vittata' ที่เรียงเป็นระเบียบ เส้นกลางใบเป็นร่อง ใต้ใบสีม่วงแดง เมื่อแก่จะจางเล็กน้อย ก้านใบกลมยาวสีเขียวเข้ม

ว่านเสน่ห์ขุนแผน ว่านเสี่ยงทาย โรซีโอลิเนียตา

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Calathea majestic H.Kern. 'Roseo-lineata'

ชื่ออื่น : ว่านเสี่ยงทาย, โรซีโอลิเนียตา

ถิ่นกำเนิด: กายอานา, โคลัมเบีย และเอกวาดอร์

ต้น สูงถึง 1เมตรใบหนายาว25-30ซม.รูปไข่ปลายแหลม โคนป้าน ขอบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย

ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมันมีเส้นริ้วพาดเฉียงเป็นกลุ่มๆละ2-3เส้น ยาวไม่เท่ากัน(คล้าย C.majestica) เส้นกลางใบซึ่งเป็นร่องและเส้นริ้วของใบอ่อนมีสีแดงอมชมพู เมื่อแก่จึงจางเป็นสีขาว ใต้ใบสีม่วงแดง

ก้านใบกลม ยาว สีเขียวเข้ม เจริญเติบโตได้ดีทั้งในที่ร่มและแสงแดดจัด

ว่านดาบขุนแผน เสน่ห์ขุนแผน ซานเดอเรียนา

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Calathea 'Sanderiana'

ชื่ออื่น : เสน่ห์ขุนแผน ซานเดอเรียนา

ถิ่นกำเนิดในเปรู

ต้น สูง 35-50ซม. ใบหนายาว25-30ซม.รูปไข่กว้างปลายแหลม โคนป้าน ขอบเป็นคลื่นเล็กน้อย

ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน มีลายขีดสีขาวยาวไม่เท่ากันพาดขวางเป็นกลุ่ม กลุ่มละ3-4เส้น ใบอ่อนมีริ้วชมพูเมื่อใบแก่จะจางลงเป็นสีขาว (คล้ายคล้าขุนแผน) เส้นกลางใบสีเขียวอ่อน

ใต้ใบสีม่วงแดง ก้านใบกลม สีเขียวเหลือบม่วงแดง รอยต่อกับแผ่นใบสีเขียวอ่อน เจริญเติบโตได้ดีในไทย

คล้าพลายชุมพล

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Calathea elliptica (Roscoe) Schum.'Vittata'

ชื่ออื่น : คล้าวิตตาตา

ถิ่นกำเนิด: โคลัมเบีย และบราซิล

ต้น สูง 40-60ซม.ใบยาว15-20ซม.รูปไข่เรียว ปลายเรียวแหลม โคนใบกลม ขอบเรียบ ด้านบนสีเขียวสดเป็นมัน มีเส้นริ้วสีขาวพาดขวางแผ่นใบเป็นคู่อย่างเป็นระเบียบทั้งสองด้าน เส้นกลางใบสีเขียวอ่อน ใต้ใบสีเขียวเทา ก้านใบกลม สีเขียว

คล้ายูงรำแพน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Calathea roseo-picta (Lindl.) Reg. 'Illustris'

ชื่ออื่น : อิิลลัสตริส

ถิ่นกำเนิด : เปรู

ต้น สูง50-60ซม.ใบหนายาว25-35ซม. รูปรีกว้างปลายแหลม ขอบเป็นคลื่นเล็กน้อย มีรอยนูนตามเส้นใบย่อย

ด้านบนสีเขียวเป็นมัน มีลายแถบสั้นๆสีเขียวเข้ม สลับกับสีเขียวอ่อนพาดตามแนวเส้นใบย่อย ถัดมาเป็นลายโค้งหยักสีขาวขลิบสีเขียวเข้ม ขนานกับขอบใบ แล้วเป็นสีเขียวเข้มที่ริมใบ เส้นกลางใบเป็นร่องสีเขียวอ่อน ใต้ใบสีม่วงแดงก้านใบกลมสีม่วงแดง รอยต่อกับแผ่นใบสีน้ำตาลแดงอ่อนช่อดอกแบบช่อเชิงลด ทรงกระบอก กาบรองดอกสีเขียวอ่อน ซ้อนกันแน่น ดอกสีขาว เจริญเติบโตได้ดีในประเทศไทย

คล้าซันโต

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Calathea roseo-picta (Lindl.) Reg.

ถิ่นกำเนิด : บราซิล

ต้น สูง 15-30ซม. ใบหนา ยาว15-20 ซม.รูปรีกว้างเกือบกลม ปลายมนมีติ่งแหลม ขอบเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบนูนเป็นคลื่นตามแนวเส้นใบย่อยด้านบนสีเขียวเข้มเหลือบเงิน ตรงกึ่งกลางติดกับเส้นกลางใบมีแถบสีขาวเล็กๆ ส่วนลายหยักสีขาวที่ขนานกับขอบใบมักจะโค้งตามร่องแผ่นใบ ใบอ่อนเส้นกลางใบมีสีแดง เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีขาว ใต้ใบสีม่วงแดง ก้านใบกลม สั้น สีม่วงแดง

ช่อดอกแบบช่อเชิงลด ก้านช่อดอกกลมสั้น สีท่วงแดง กาบรองดอกสีเขียวอ่อน เรียงสลับกันเป็นวง ดอกสีขาวและสีม่วงอ่อน

ทับทิมเศรษฐี

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ctenanthe oppenheimiana (E.Morr.) Schum.cv. Tricolo

ถิ่นกำเนิด: ตะวันออกของบราซิล

ต้นแข็งแรงแตกกอมาก ใบรูปใบหอก ปลายใบมนมีติ่งแหลม

แผ่นใบมีริ้วลายสีเขียวเข้มสลับขาว ใต้ใบสีม่วง แดง ตลอดจนถึงก้านใบ เมื่อใบพลิ้วพับจะเกิดสีสลับตัดแซมกับสีแดงเข้มทั้งกอสวยงามมาก

เป็นที่นิยมสำหรับจัดสวนมาก

ว่านแสงสุริยา

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Stromanthe sanguinea (Hook.) Sander

ชื่ออื่น : ว่านแสงอาทิตย์ใบเล็ก

ถิ่นกำเนิด: บราซิล

เป็น กอแน่นสูงถึง1.5เมตร ใบยาว25-50ซม.รูปขอบขนานแกมรูปรีเป็นรูปใบหอก ปลายใบเรียวแหลม

ขอบเรียบมีรอยนูนตามเส้นใบย่อย ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน เส้นกลางใบสีเขียวอ่อนอมเหลือง ใต้ใบสีแดง

ช่อดอกแบบช่อกระจะ กาบรองดอกสีแดง ดอกสีขาว

คล้าถุงเงิน

ชื่อวิทยาศาสตร์ :Calathea picturata (Lindl.) K.Koch & Lindl. 'Argentea'

ชื่ออื่น : Argentea

ถิ่นกำเนิด: บราซิล

ต้น สูง 30-50 ซม. ใบหนา ยาว15-20 ซม. รูปรีปลายแหลม โคนสอบ ขอบเรียบ ใบเป็นมัน ด้านบนสีเขียวอ่อนอมเทาขลิบสีเขียวเข้มที่ขอบใบ ใต้ใบเป็นกำำมะหยี่สีม่วงแดง ก้านใบกลมยาว สีเขียวเหลือบน้ำตาลแดง

ช่อดอกแบบช่อเชิงลด เป็นแท่งยาว ก้านช่อดอกกลมยาวสีม่วงแดง กาบรองดอกสีน้ำตาลแดงอมม่วง เรียงชิดซ้อนกันเป็นวง ดอกสีขาว

คล้าทอง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Calatgea picturata (Lindl.) K.Koch & Lindl. 'Vandenheckei'

ชื่ออื่น : แวนเดนเฮกคีอาย

ถิ่นกำเนิด : เม็กซิโก

ต้น สูง 30-50 ซม.ใบยาว18-20 ซม. รูปรีปลายแหลม โคนสอบ ขอบใบเป็นคลื่นเล็กน้อย มีรอยนูนตามเส้นใบย่อย

ด้านบนสีเขียวเข้มเหลือบเงิน กึ่งกลางใบติดกับเส้นกลางใบ และกึ่งกลางของแผ่นใบทั้งสองด้านมีลายหยักสีเขียวอมเทา เปป็นแถบขนานกับขอบใบใต้ใบเป็นกำมะหยี่สีม่วงแดง ก้านใบกลม ยาวสีเขียวปนม่วงแดง รอยต่อกับแผ่นใบสีน้ำตาลแดง

ช่อดอกแบบช่อเชิงลด เป็นแท่งกลม ก้านช่อดอกสั้นมาก สีน้ำตาลแดง กาบรองดอกสีเขียวปนน้ำตาลแดง ดอกสีขาว

คล้าชนิดนี้เมื่อยังเล็กมีชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Calatgea picturata  'Vandenheckei'

เมื่อโตเต็มที่มีชื่อว่า Calathea picturata

คล้าริบบิ้นแดง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Calathea rofibarba Fenzl

ชื่ออื่น : รูฟิบาร์บา

ถิ่นกำเนิด: บราซิล

พุ่ม โปร่งสูง 30-40 ซม. ใบยาว18-20ซม.รูปใบหอกแคบแกมรูปขอบขนาน ปลายแหลม ขอบใบเป็นคลื่นสม่ำเสมอ

ด้านบนสีเขียวเข้มเหลือบเงิน เส้นกลางใบสีเขียวอ่อน ใต้ใบสีม่วงแดง มีขนอ่อนนุ่ม ก้านใบกลมยาว สีเขียวปนน้ำตาลแดงและมีขนนุ่ม

แรบบิตส์ฟุต

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Maranta leuconeura E.Morren var. kerchoveana (hort.) E.Morren 'Rabbit's Foot'

ชื่ออื่น : Rabbit's Foot

ถิ่นกำเนิด : บราซิล

ลำ ต้นทอดเลื้อยตามผิวดิน ใบยาว10-12ซม.รูปรีสั้น ปลายแหลมรวบ โคนใบรูปหัวใจ ขอบเรียบมีรอยนูนตามเส้นใบย่อย ด้านบนเป็นกำมะหยี่สีเขียวอมเทา มีแต้มสีเขียวมะกอกระหว่างรอยนูน

ใต้ใบสีเขียวอมเทา ก้านใบสีเขียว มีกาบหุ้มช่อดอกแบบช่อเชิงลด ชูสูงขึ้นจากพุ่มใบ ก้านช่อดอกสีเขียวเหลือบน้ำตาลแดง กาบรองดอกเรียวแหลม ขนาดเล็กสีน้ำตาลแดง

ดอกสีขาวและมีแต้มสีม่วงอยู่กึ่งกลางดอก

กาเล็ดกาเว้า

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Stachyphrynium jagorianum (K.Koch) Schum

ชื่ออื่น : กาเหว่า

ถิ่นกำเนิด: อินเดียและในประเทศไทยแถบสุราษฎร์ธานีและตรัง

ต้น เป็นพุ่มสูงปานกลาง ใบยาว14-18ซม.รูปขอบขนานค่อนข้างเรียวแคบ ปลายเรียวแหลม ขอบเรียบ มีรอยนูนตามเส้นใบย่อย

ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน มีแต้มเรียวแหลมสีเขียวเข้มตามรอยนูน เรียงสลับทั้งสองด้านของแผ่นใบ เส้นกลางใบสีเขียวอ่อน

ใต้ใบสีเขียวอ่อน ก้านใบกลมเล็กสีเขียว