ต้นไม้ใหญ่ยืนต้น 1

1 ราชพฤกษ์/Cassia fistula

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Cassia fistula L.
ชื่อพ้อง---Has 8 Synonyms

ชื่อสามัญ     ---Golden Shower; Indian laburnum; Cassia stick tree; Golden pipe tree; Golden rain; Golden shower; Pudding-pipe tree; Purging cassia; Purging fistula
ชื่ออื่น     ---คูน, ลมแล้ง ,, ราชพฤกษ์, ชัยพฤกษ์, [THAI: chaiyaphruek; khuun]; [CHINESE: la chang shu]; [INDIA: amaltas; bharva]; [MALAYSIA: bereksa; rajah kayu; tengguli]; [PHILIPPINES: ibabau; Kana-pistula]; [INDONESIA: tengguli; trengguli; kayu raja]; [VIETNAM: bo-cap nuóc; muồng hoàng yến]
ชื่อวงศ์    ---LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE (FABACEAE)
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์    ---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้ แอฟริกา มหาสมุทรอินเดีย มหาสมุทรแปซิฟิก

ถิ่นกำเนิดในอินเดีย ศรีลังกาและพม่า ขยายไปยังส่วนอื่น ๆ ของเอเชียใต้หรือเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตอนนี้สายพันธุ์ได้แพร่หลายในแอฟริกาตะวันออกและหมู่เกาะในมหาสมุทรอินเดีย ( Bosch, 2007 ) หมู่เกาะอินเดียตะวันตก ได้รับการแปลงสัญชาติในเปอร์โตริโกและบางส่วนของหมู่เกาะเวอร์จิน ได้รับการปลูกบนเกาะ Nuku Hiva, Marquesas ในมหาสมุทรแปซิฟิก เป็นต้นไม้ในป่าที่พบได้ทั่วไปซึ่งมักเกิดขึ้นในหลากหลายที่อยู่อาศัย มักจะพบในป่าผลัดใบ เนินเขาและในทุ่งหญ้า  ที่ระดับความสูงระหว่างระดับน้ำทะเล ถึง 1300 เมตร
ในประเทศไทยขึ้นได้ในทุกภาคตามป่าเบญจพรรณหรือป่าแดงทั่วไป แต่พบมากทางภาคเหนือ นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ
ไม้ ต้นขนาดกลางสูง 10-15 เมตร  ลักษณะเปลือกต้นเรียบเกลี้ยงสีเทาอ่อน ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 7-12 คู่ ขนาดของใบย่อย 3.5x5.5 ซม.ช่อดอกออกตามกิ่งข้างและห้อยลง ช่อดอกโปร่งยาว 20-45ซม.กลีบดอกสีเหลืองสด หรือเหลืองแกมเขียว ผล เป็นฝัก รูปทรงเป็นแท่งกลม ยาว 20-60ซม.ผิวเกลี้ยง ฝักอ่อนสีเขียว ฝักแก่สีน้ำตาลเข้มเกือบดำ ภายในฝักจะมีผนังเยื่อบางๆกั้นเป็นช่องๆตามแนวขวางของฝักและตามช่องเหล่านี้ จะมี เมล็ดมนแบนสีน้ำตาลเป็นมัน
มีการเจริญเติบโตช้า โดยทั่วไปใช้เวลา 8 - 10 ปีตั้งแต่ปลูกจนถึง ออกดอก ช่วงเวลานี้สามารถลดลงได้โดยการตอนกิ่ง การออกดอกจะต่อเนื่องนานถึง 3 เดือน  ต้องการดินร่วนปนทรายที่อุดมสมบูรณ์ปานกลางและมีแสงแดดเพียงพอ ดินมีค่า pH 5.5 - 8.7 ศัตรูธรรมชาติคือ เชื้อรา พืชกาฝากและแมลง
การใช้ประโยชน์ ต้นไม้มีประวัติการใช้เป็นยามายาวนานตั้งแต่สมัยโบราณและยังคงใช้กันทั่วไปในการแพทย์แผนปัจจุบัน เป็นไม้ที่มีประโยชน์ซึ่งใช้กันอย่างแพร่หลายในระดับท้องถิ่น ไม่ได้มีการซื้อขายกันอย่างแพร่หลายในเชิงพาณิชย์
-ใช้เป็นยา ถูกใช้เป็นยามาตั้งแต่โบราณโดยแพทย์อาหรับและกรีก มีการใช้เนื้อไม้ ราก เปลือก เมล็ด ใบและเยื่อจากฝักสุก ใช้ในการเยียวยาพื้นบ้านสำหรับเนื้องอกในช่องท้อง, ต่อม, ตับ, กระเพาะอาหารและลำคอ, และเป็นยาระบายอ่อน ๆ ที่ได้จากเยื่อหุ้มรอบ ๆ เมล็ด ในบราซิล แทนซาเนีย ซิมบับเวและโมซัมบิกใช้ฝักเพื่อรักษามาลาเรีย ในอินเดียมีการใช้รากเพื่อรักษาไข้
มีการศึกษาทางเภสัชวิทยาได้แสดงให้เห็นว่าC. fistula มีฤทธิ์ต้านจุลชีพและคุณสมบัติที่สำคัญซึ่งสนับสนุนการใช้ยาพื้นบ้านในการรักษาโรคและยาแผนโบราณ (Kumar et al., 2006 )
-ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับอย่างกว้างขวางในฮ่องกงและทั่วประเทศในเอเชีย  ดอกไม้ใช้ในพิธีทางศาสนาในอินเดียและบังคลาเทศ เป็นดอกไม้ประจำชาติไทย
-ใช้อื่นๆ เปลือกไม้ถูกนำมาใช้เป็นวัสดุฟอกหนัง  ขี้เถ้าไม้ ถูกใช้เป็นมอร์แดนท์ในการย้อมสีในปากีสถาน ในเบงกอลเยื่อของฝักจะถูกใช้เพื่อแต่งกลิ่นยาสูบ เนื้อไม้หนักและแข็ง ใช้ทำเครื่องมือเครื่องใช้ อุปกรณ์การเกษตร และงานแกะสลัก
ระยะออกดอก--- ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ - เดือนพฤษภาคม
ขยายพันธุ์---ด้วยเมล็ด อายุการงอกของเมล็ดอยู่ได้ถึง1ปี

2 กัลปพฤกษ์/Cassia  bakeriana.

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Cassia  bakeriana.,Craib.
ชื่อพ้อง    ---Has 1 Synonyms
---Cassia bakerana Craib [Spelling variant]
ชื่อสามัญ  ---Pink Shower, Wishing Tree, Baker's shower tree, Dwarf apple blossom tree, Peach blossom cassia.
ชื่ออื่น     ---กัลปพฤกษ์, กานล์ ; [THAI: Kanlapa Phruek]; [JAPANESE: Nyoi]; [INDIA: Kalapa Priksha (Hindi)]
ชื่อวงศ์    ---LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE (FABACEAE)
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์    ---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้-จีน, กัมพูชา, อินโดนีเซีย, ไทย, มาเลเซีย, พม่า, มอริเชียส, สหรัฐอเมริกาและหมู่เกาะแปซิฟิก

มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย พบตามป่าเบญจพรรณ ตามป่าเต็งรังเกือบทุกภาคเว้นภาคใต้ที่ระดับความสูง 300-1,000 เมตร.  ในที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติมันเป็นส่วนหนึ่งของป่าผลัดใบตามฤดูกาลเขตร้อน ที่ระดับความสูงตั้งแต่ 200-1500 เมตร.
กัลปพฤกษ์เป็นไม้ต้นผลัดใบขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 5- 12 เมตร เปลือกสีเทาเรือนยอดแผ่กว้าง ทุกส่วนมีขนคลุมหนาแน่น ใบเป็นใบประกอบเป็นช่อยาวประมาณ 35 ซม.มีใบย่อย 5-7คู่ ขนาดกว้าง1.5-3 ซม.ยาว 6-8 ซม.ใบย่อยมีขนนุ่มทั้งหน้าใบและหลังใบก้านใบย่อย สั้นมากยาวเพียง 2 มม.
ดอกเป็นช่อไม่แตกแขนงมักจะออกหลังใบ ออกตามกิ่งก้านตลอดกิ่ง อาจห้อยลงเป็นพวง หรือชูช่อตั้งขึ้น ช่อดอกยาว10-20ซม.ก้านดอกยาวประมาณ 6ซม.กลีบดอกสีชมพูแล้วเปลี่ยนเป็นจางจนเกือบขาว ระยะนี้บริเวณโคนต้นจะเต็มไปด้วยกลีบดอกสีขาวที่ทยอยร่วงหล่นจากต้น กลีบรองกลีบดอกยาว 9-12 มม.กลีบดอกแยกจากกันเป็นอิสระแต่ละกลีบมีขนาดเกือบ เท่ากัน เป็นรูปไข่ ขนาดกว้าง1.2-2.5 ซม.ยาว 3.5-4.5 ซม. ปกคลุมด้วยขนละเอียดบางๆทั้งสองด้าน เกสรเพศผู้ 3 อันยาวกว่าอันอื่นๆ ก้านเกสรตรงกลางพองออก จะออกดอกหลังผลัดใบพร้อมกับผลิใบใหม่
ผล เป็นฝัก ฝักแก่สีน้ำตาลเข้มและมีขนนุ่มปกคลุม ฝักยาว30-40ซมและมีผนังหยุ่นกั้น ลักษณะกลมแบนสีน้ำตาล
ต้องการแสงแดดจัดดินที่มีการระบายน้ำดี  ไม่มีปัญหาศัตรูพืชแมลงหรือโรคร้ายแรงโรคราน้ำค้างและโรคใบจุดอาจเกิดขึ้นบ้าง

-การใช้ประโยชน์ ใช้เป็นยาแทน C. fistula สำหรับการรักษาอาการท้องผูก, อาการจุกเสียด, และทางเดินปัสสาวะ เป็นหนึ่งในส่วนผสมในอายุรเวทและยาแผนโบราณ อื่น ๆ
-ใช้เป็นไม้ประดับ  ขณะออกดอก ดอกบานใหม่จะเป็นสีชมพูและค่อยจางเป็นสีขาว ใกล้โรย  ดอกจะติดกันหนาแน่นตลอดทั่วทุกกิ่งก้านมองสะพรั่งสวยงามมีค่าประดับมากมักจะปลูกริมถนนและในสวนสาธารณะ
-ใช้ในพิธีกรรม ต้น กัลปพฤกษ์ตามคติอินเดีย ถือเป็นไม้ 1ใน 5 ของไม้สวรรค์ ฉนั้นจะปลูกเพื่อความเป็นสิริมงคล ถือเป็นไม้มงคลนามหมายถึง สัญลักษณ์แห่งชัยชนะ ในสมัยสุโขทัยจะใช้ดอกกัลปพฤกษ์บูชาพระ
-ใช้อื่น ๆ ไม้เนื้อแข็ง ใช้สำหรับการก่อสร้างทั่วไปและทำเฟอร์นิเจอร์ เปลือกใช้สำหรับฟอกหนังในอุตสาหกรรมแปรรูปหนัง
ระยะเวลาออกดอก---เดือนมกราคม-กุมภาพันธ์
ขยายพันธุ์---ด้วยการเพาะเมล็ด ตอนกิ่ง ปักชำ

3 กาฬพฤกษ์/Cassia grandis

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Cassia grandis Linn.f.
ชื่อพ้อง   ---Has 10 Synonyms

ชื่อสามัญ     ---Horse Cassia, Pink Shower, Appleblossom cassia, Coral shower, Liquorice tree
ชื่ออื่น     ---กาฬพฤกษ์, [THAI: kanpaphruek]; [CAMBODIA: kreete; sac phle]; [LAOS: brai xiem; may khoum]; [MALAYSIA: kotek; kotek mamak]; [FRENCH: bâton casse; casse du Brésil]; [GERMAN: Kassie, Grossfrüchtige]; [SPANISH: árbol de fuego]; [PANAMA: cana fistula]; [BELIZE: beef wood; bookoot; bookut; stinking toe]; [TRADE NAME: carao].
ชื่อวงศ์    ---LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE (FABACEAE)
ถิ่นกำเนิด    ----ทวีปอเมริกา
เขตกระจายพันธุ์    ---บราซิล โบลิเวียและเปรูทางเหนือไปยังทะเลแคริบเบียนและผ่านอเมริกากลางถึงเม็กซิโก

มีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลางและอเมริกาใต้ พบได้ในที่ราบลุ่มและชายฝั่งป่ากึ่งผลัดใบ ป่าผสมและริมถนนที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติจากเม็กซิโกไปยังอเมริกาใต้และตอนนี้ มีการกระจายไปทั่วทั้งเขตร้อนและโลกเก่าอันเป็นผลมาจากการเพาะปลูก เติบโตได้ดีที่ระดับความสูง 0-1000 เมตร
ไม้ต้นสูงประมาณ15-25 เมตร ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางลำต้นสูงสุด 60ซม. โคนต้นมีพูพอน เรือนยอดเป็นพุ่มกลมเปลือกสี  ดำแตกเป็นร่องลึกกิ่งอ่อนสีน้ำตาล ใบ ประกอบแบบขนนกปลายคู่ 30 ซม. x 10 ซม. ออกตรงข้ามเป็นคู่ๆมีใบย่อย10-20คู่ ใบอ่อนสีแดงอมน้ำตาล ใบเกลี้ยงมันหลังใบมีขนนุ่มโคนใบและปลายใบมนกลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบเป็นมันสีเขียวเข้ม ท้องใบมีขน ช่อ ดอกออกตามกิ่งข้าง ช่อหนึ่งมีประมาณ20ดอก ดอกขนาดเล็ก ขนาด 3 ซม.กลีบรองดอกกลมมีขน ขณะบานกลีบจะกระดกกลับ กลีบดอกรูปไข่ ขนาด1.2-1.6 ซ.ม ดอกบานใหม่จะออกป็นสีออกแดง แล้วเปลี่ยนเป็นชมพูและส้ม ดอกมีกลิ่นหอมผล เป็นฝักกลมแข็งสีดำ รูปทรงกระบอก เนื้อในฝักสีขาว เมื่อผลแห้งเนื้อในฝักจะซ้อนกันเป็นชั้นๆ ยาว 20-40 ซม.กว้าง 2-4 ซม.เมล็ดกลมรี แบนสีแทน (1.5 ซม.)  มี 20-40 เมล็ด
ต้องการแสงแดดจัด ขึ้นได้ดีในดินที่หลากหลายและมีการระบายน้ำดี
การใช้ประโยชน์ ใช้เป็นไม้ประดับใช้เป็นอาหารและยา ใช้ในวนเกษตร เป็นแหล่งผลิตภัณฑ์ไม้
-ใช้เป็นอาหาร ฝักผลไม้นั้นกินได้สำหรับมนุษย์ ในอเมริกากลางเนื้อหุ้มรอบเมล็ดถูกนำมาใช้แทนช็อคโกแลต แต่เนื้อในฝักมีกลิ่นรุนแรง และหากกินมากจะมีคุณสมบัติเป็นยาะบาย
-ใช้เป็นยา ได้รับความนิยมในการใช้เป็นยา อย่างกว้างขวาง เยื่อผล ใช้เป็นยาระบายคล้ายกับ C. fistula ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีในเรื่องคุณสมบัติของยา แต่มีประสิทธิภาพมากกว่า ยาต้มจากใบยังใช้เป็นยาระบายเช่นเดียวกับในการรักษาโรคปวดเอว น้ำคั้นใบใช้ภายนอกในการรักษากลาก
-ใช้เป็นไม้ประดับ มีการปลูกกันอย่างแพร่หลายเป็นไม้ประดับใน Malesia และเอเชียใต้ มีมากมายในกัมพูชาและเวียดนามตอนใต้และเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ที่รู้จักในมาเลเซีย Java และ New Guinea ( Toruan- Purba, 1999 ) -ในวนเกษตรฬช้เป็นสายพันธุ์บุกเบิกได้เมื่อสร้างป่าขึ้นใหม่ เนื่องจากเป็นต้นไม้ที่มีการเติบโตเร็ว
-อื่น ๆ เนื้อไม้เป็นสีเหลืองน้ำตาลค่อนข้างแข็งและหนักเนื้อหยาบและไม่คงทน ให้ไม้อเนกประสงค์ที่แข็งแรง สำหรับงานก่อสร้างอาคาร ส่วนใหญ่ใช้สำหรับงานตกแต่งภายใน งานช่างไม้เช่นทำประตูหน้าต่าง (ภายนอก / ภายใน) และอุปกรณ์การเกษตร -ใบที่บดผสมกับน้ำมันหมูทำเป็นครีม ใช้รักษาโรคผิวหนังโดยเฉพาะโรคเรื้อนของสุนัขและโรคผิวหนังอื่น ๆ ในสุนัข
ระยะออกดอก----เดือนมกราคม-เดือนกุมภาพันธ์
ขยายพันธุ์ ---ปักชำ ชำราก เพาะเมล็ด อายุการงอกของเมล็ดอยู่ได้อย่างน้อย 8 ปี

4 ชัยพฤกษ์/Cassia javanica

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Cassia javanica L.
ชื่อพ้อง    ---Has 4 Synonyms
---Bactyrilobium javanica (L.) Hornem.
---Cassia bacillus Gaertn.
---Cassia megalantha Decne.
---Cathartocarpus javanicus (L.) Pers
ชื่อสามัญ ---Javanese Cassia, Apple blossom, Burmese-senna, Pink cassia, Rainbow shower.
ชื่ออื่น     ---ชัยพฤกษ์, [THAI; Kalalphruk, Chaiyaphruek, Khilek chawa, Khilek yawa.]; [CHINESE: zhao wa jue ming, Ji guo jue ming]; [CAMBODIA: bo pruk; bôprùk]; [INDONESIA: bobondelan; boking-boking, trengguli]; [LAOS: khoun loy]; [MALAYSIA: bebusok, busok-busok]; [PHILIPPINES: Anahuhan, Antsoan, Tindalo, Bagiroro (Tag.)]; [USA: Java shower, pink lady]; [SPANISH: acacia rosada, cassia rosada]; [HINDI: Java ki rani.]; [TRADE NAME: johar]
ชื่อวงศ์    ---LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE (FABACEAE)
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์    ---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้-จีน, อินเดีย, บังคลาเทศ, พม่า, ไทย, กัมพูชา, ลาว, เวียดนาม, มาเลเซีย, อินโดนีเซีย, ฟิลิปปินส์

มีถิ่นกำเนิดในจีนอินโดนีเซียและมาเลเซีย มันได้รับการปลูกฝังอย่างกว้างขวางทั่วเขตร้อนและได้รับการแปลงสัญชาติในแอฟริกา เอเชีย ออสเตรเลีย อเมริกา หมู่เกาะอินเดียตะวันตกและหมู่เกาะต่าง ๆ ในมหาสมุทรแปซิฟิก มีระบบนิเวศน์ที่กว้าง เกิดขึ้นได้ในป่าเปิด ป่าดิบชื้น ป่ามรสุมผลัดใบและที่อยู่อาศัยในเขตสะวันนา พบในป่าทุติยภูมิและพื้นที่ที่ถูกรบกวน ในระดับความสูงที่ต่ำกว่า  400 เมตร
ไม้ ต้นผลัดใบสูง10- 15เมตร เรือนยอดเป็นรูปร่ม เปลือกสีน้ำตาล เมื่อยังอ่อนตามลำต้นจะมีหนาม ใบ15-40ซม.เป็นใบประกอบ5-15คู่ใบย่อย 2-8 × 1.2-3.3 ซม ช่อดอกออกตามกิ่งเป็นช่อสั้นๆ ยาวไม่เกิน 16 ซม.กลีบรองดอกยาว 4-10 มม รูปไข่ปลายแหลมสีแดง กลีบดอกยาว 15-35 มม รูปไข่กลับสีชมพูแล้วเปลี่ยนเป็นสีชมพูเข้มแล้วซีดจางลงเรื่อยๆ เกสรเพศผู้มี10อันขนาดไม่เท่ากัน ฝักกลมยาวสีดำ เกลี้ยง ขนาด20-60ซม.เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-1.5 (-2.5) ซม.  มีเมล็ด50-75เมล็ด เมล็ดกลมแบนสีน้ำตาลเป็นมันยาว 6.5-8.9 มม. กว้าง 5.6-7.0 มม. และหนา 2.5-5.5 มม.
ต้องการตำแหน่งที่มีแดดจัด เติบโตได้ในดินที่หลากหลายและมีการระบายน้ำดี
การใช้ประโยชน์ พืชถูกรวบรวมมาจากป่าเพื่อใช้เป็นยาในท้องถิ่นและบางครั้งก็ปลูกเพื่อเป็นร่มเงาในสวน และปลูกกันอย่างแพร่หลายเป็นไม้ประดับ
-ในการแพทย์แผนจีนสมุนไพรที่ใช้ในการลดไข้ควบคุมไตและหล่อลื่นลำไส้ นอกจากนี้ยังใช้ในการรักษาอาการปวดท้อง,  มาลาเรีย, โรคหัดและท้องผูก ใช้ในยาแผนโบราณ ฝักสุกและเมล็ดใช้เป็นยาระบายตามประเพณีในพื้นที่มาลีเซียน ในประเทศไทยเปลือกและเมล็ดใช้เป็นยาลดไข้
-ใช้เป็นไม้ประดับ ปลูกประดับตามริมถนน สวนสาธารณะ นอกจากนี้ยังปลูกเป็นต้นไม้ร่มเงาในระบบวนเกษตรและสวนป่า
-ใช้อื่น ๆ ไม้เนื้อแข็งและแข็งแรงแก่นไม้เป็นสีเหลืองอ่อนเมื่อตัดครั้งแรก และกลายเป็นสีแดง สีน้ำตาล หรือส้มอ่อนตามอายุ ใช้สำหรับงานก่อสร้างทั่วไปงานตกแต่งภายใน งานเฟอร์นิเจอร์ แต่ปริมาณแทนนินค่อนข้างต่ำ จึงมีความต้านทาน ต่อปลวกและแมลงน้อย  เปลือกใช้สำหรับฟอกหนัง
ระยะออกดอก : เดือนกุมภาพันธ์ -เดือนเมษายน
ขยายพันธุ์ : เมล็ด ใช้เวลาตั้งแต่ 5 วันถึง 1 ปีในการงอก สามารถเก็บเมล็ดสดได้เพียง 3 สัปดาห์ในภาชนะบรรจุภัณฑ์  แต่ยังมีรายงานเก็บเมล็ดแห้งไว้ได้นานกว่าหนึ่งปีด้วย

5 รัตนพฤกษ์/Cassia fistula x Cassia javanica

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Cassia fistula x Cassia bakeriana หรือ
ชื่อพ้อง    --No synonyms are record for this name
ชื่อสามัญ     ---Rainbow shower tree, Apple Blossom Tree
ชื่ออื่น     ---คูนชมพู, คูนสายรุ้ง
ชื่อวงศ์    ---LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE (FABACEAE)
ถิ่นกำเนิด    ---Horticultural hybrid.
เขตกระจายพันธุ์    ---ประเทศเขตร้อน
เป็นต้นไม้ขนาดกะทัดรัดเหมาะสำหรับสวนขนาดเล็ก
ลูกผสมของราชพฤกษ์กับกัลปพฤกษ์      -Cassia fistula x Cassia bakeriana
ลูกผสมของราชพฤกษ์กับชัยพฤกษ์         -Cassia fistula x Cassia javanica
ลูกผสมของราชพฤกษกับกาฬพฤกษ์       -Cassia fistula x Cassia grandis

6 ราชายตนพฤกษ์ หรือ ต้นเกด/Manikara hexandra

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Manikara hexandra (Roxb.) Dubard
ชื่อพ้อง---Has 3 Synonyms    
---Kaukenia hexandra (Roxb.) Kuntze        
---Manilkara emarginata H.J.Lam              
---Mimusops hexandra Roxb.
ชื่อสามัญ     ---Milkey Tree, Rayan, Ceylon Iron Wood, Milk Tree, Wedge-Leaved Ape Flower,
ชื่ออื่น     ---เกด, ราชายตนพฤกษ์, [THai: Kate]; [INDIA: Khirni, Rayan (Hindi); karani, rajana, ranjana (Marathi); krini (Malayalam)]; [SANSKRIT: rajadana]; [SRI LANKA: palu]
ชื่อวงศ์    ---SAPOTACEAE
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์    ---อนุทวีปอินเดีย-ศรีลังกา บังกลาเทศ อินเดีย  ภูมิภาคอินโดจีน-เกาะไหหลำของจีน เวียดนาม พม่า ไทย และกัมพูชา

ในประเทศไทยพบทาง ภาคตะวันออกเฉียงใต้ ภาคตะวันตกเฉียงใต้ และภาคใต้ขึ้น กระจายในป่าดิบ บนพื้นที่ดินร่วนปนทรายใกล้ฝั่งทะเล และตามเขาหินปูน
 ต้นเกดเป็นไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ไม่ผลัดใบ  มีน้ำยางขาว ขนาดความสูงประมาณ 15-25 ม. เรือนยอดแน่นทึบเป็นพุ่มกลม ลำต้น และกิ่งมักคดงอ เปลือกนอกสีน้ำตาลอมเทาหรือสีคล้ำ แตกเป็นสะเก็ดสี่เหลี่ยมหรือแตกเป็นร่องลึกตามยาว เปลือกในสีแดงอมน้ำตาลหรือชมพู ใบเดี่ยว 5-10 x 3-4.5 ซม.ออกเรียงเวียนสลับหนาแน่นที่ปลายกิ่ง ใบรูปไข่กลับ ปลายใบหยักเว้าเล็กน้อย โคนใบสอบมน ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบสีเขียวเข้มเป็นมัน หนาและเกลี้ยง ก้านใบยาว 8-20 มม.ดอก เดี่ยวหรือเป็นช่อกระจุกสั้น ออกตามง่ามใบและเหนือรอยแผลใบปลายดอกชี้ลง ดอกสีเหลืองอ่อน กลิ่นหอมเล็กน้อย ผลรูปกลมรีผิวเรียบขนาด 1 × 1.5 ซม. ผลสุกสีเหลืองหรือเหลืองอมส้ม เนื้อนุ่ม รสหวาน รับประทานได้ มี 1-2 เมล็ด เมล็ดแข็งรูปไข่ สีน้ำตาลแดงเป็นมัน ต้องการแสงแดดจัด ชอบดินที่มีการระบายน้ำดีและมีค่า PH 6-7
การใช้ประโยชน์ ใช้กินได้- ผลไม้สามารถรับประทานสดหรือแห้ง รสหวาน แต่ค่อนข้างฝาด มักมีวางขายในตลาดท้องถิ่น น้ำมันสีเหลืองอ่อนที่เรียกว่าน้ำมันเรยอนได้มาจากเมล็ด เมล็ดมีน้ำมัน 25% เปลือกเติมลงในน้ำตาลทรายเพื่อยับยั้งการหมัก (ไวน์ที่ทำจากต้นปาล์มในหมู่บ้านอินเดีย)
-ใช้เป็นยา ได้พิสูจน์แล้วว่าเป็นยารักษาโรคที่มีประสิทธิภาพ กิจกรรมได้รับการยืนยันโดยการลดจำนวนของตัวอสุจิอย่างมีนัยสำคัญการตรวจสอบทางชีวเคมี ผ่านการตรวจทางจุลพยาธิวิทยา ดังนั้นเมล็ดของ Manilkara hexandra จึงเป็นทางเลือกสมุนไพรที่เชื่อถือได้สำหรับใช้เป็นยาคุมกำเนิดเพศชาย เปลือกต้นใช้โดยชาวพื้นเมืองใช้ในการรักษาไข้ ท้องอืด ท้องร่วง และเป็นยาสมานแผล
-ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับที่มีค่า สปีชีส์นี้มักจะใช้เป็น ต้นตอ สำหรับละมุด (M. zapota) ในอินเดีย
-ใช้อื่นๆ เนื้อไม้ใช้ทำสลักแทนตะปู สำหรับติดกระดานกับโครงเรือ ใช้ทำเครื่องมือแกะสลัก เครื่องมือเกษตรกรรม ใบไม้ถูกใช้เป็นอาหารสัตว์สำหรับปศุสัตว์
ระยะออกดอก : เดือนมกราคม-กรกฎาคม
ขยายพันธุ์ : ด้วยการเพาะเมล็ดและตอนกิ่งหรือแยกลำต้นที่เกิดใหม่

12 นนทรี/Peltophorum pterocarpum

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer.EX.K.Heyne
ชื่อพ้อง ---  Has 15 Synonyms

ชื่อสามัญ     ---Copper-pod, Rusty shield bearer, Sagabark peltophorum, Yellow flamboyant, Yellow flame, Yellow gold mohur, Yellow poinciana.
ชื่ออื่น     ---นนทรี, อินทรี, กระถินป่า, กระถินแดง,; [Thai: krathin paa; in see; nonsi; krathin daeng]; [India: bonmeza; ivalvagai; ivavaka]; [Malaysia: batai laut]; [Philippines: jamerelang laut; siar]; [Vietnam: lim set; trac vang]; [Trade name: braziletto wood].
ชื่อวงศ์    ---FABACEAE (LEGUMINOSAE-CAESALPINIACEAE)
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์    --- ศรีลังกา, ไทย, มาเลเซีย, เวียดนาม, อินโดนีเซีย, ฟิลิปปินส์, นิวกินี, ออสเตรเลีย

มีถิ่นกำเนิดในภูมิภาคอินโด - มลายูและพบได้จากหมู่เกาะอันดามันและศรีลังกาทางตะวันตกผ่าน Malesia ไปยังปาปัวนิวกินีและทางเหนือของออสเตรเลีย เติบโตในสภาพป่าเปิด ป่าชายหาด ขอบป่าชายเลนและพื้นที่ที่ถูกรบกวน พบที่ระดับความสูงต่ำกว่า 100 เมตร แต่สามารถพบได้สูงถึง 1,600 เมตรเป็นครั้งคราว
นนทรีเป็นไม้ต้นผลัดใบสูงประมาณ 10-15(-24) เมตร ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางลำต้น 50 (-100) ซม.ลำต้นค่อนข้างเปลาตรง  เปลือกลำต้นเป็นสีเทา หรือสีน้ำตาลอ่อนค่อนข้างเรียบหรือแตกเป็นสะเก็ดเล็กๆตลอดไปทั่วลำต้น เรือนยอดเป็นรูปร่มหรือทรงกลมกลายๆ ตามกิ่งและก้านอ่อนจะมีขนสีน้ำตาลแดงทั่วไป ส่วนกิ่งแก่เกลี้ยง ใบรวมเป็นช่อสลับซ้ายขวา เป็นแผง ยาว 30-60 ซม.ใบแตกเป็นคู่ตามก้านใบ8-10 คู่ แต่ละคู่มี10-20คู่ใบยาว 20-27 ซม.ใบย่อยรูปขอบขนานยาว 0.8-2.5 ซม. ฐานใบเฉียง
ดอก สีเหลือง เป็นช่อขนาดใหญ่มีกิ่งก้านแขนงมาก ออกตามง่ามใบตอนปลายกิ่งหรือบริเวณส่วนยอดของลำต้น  ออกดอกเป็นช่อตั้งตรงสูง ยาวประมาณ 20-30 ซม.กลีบดอกป้อมบางและยับย่น เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2.5 ซม.กลีบรองดอกด้านนอกมีขนสีน้ำตาลแดง ประปราย เกสรเพศผู้มี10อัน
หลังจากดอกสีเหลืองโรยไปหมดแล้ว จะเกิดฝักมาแทนที่  ผลเป็นฝักแบนรูปรีปลายและโคนสอบแหลม ขนาดกว้างประมาณ 2 ซม.ยาว 5-12 ซม.สีน้ำตาลอมม่วง เมื่อแก่จัดจนแห้งเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลดำ แต่ละฝักมี 1-4 เมล็ด เมล็ดแบนบางมีปีกยาว 5-10 ซม.

เติบโตได้ดีที่สุดในตำแหน่งที่มีแดดจัด ดินที่มีการระบายน้ำดี  ทนต่อดินเหนียว ทนเค็มในระดับปานกลาง ค่า pH ในช่วง 5 - 6.5 ซึ่งทนได้ 4.3 - 7. เติบโตเร็วมีความสูง 9 เมตรใน 3 ปีและออกดอกเมื่ออายุประมาณ 4 ปี สปีชีส์นี้มีความสัมพันธ์ทางชีวภาพกับแบคทีเรียในดินบางชนิดแบคทีเรียเหล่านี้ก่อตัวเป็นก้อนบนรากและตรึงไนโตรเจนในบรรยากาศ ไนโตรเจนบางส่วนนี้ถูกใช้โดยพืชที่กำลังเติบโต แต่บางชนิดก็สามารถใช้โดยพืชอื่น ๆ
การใช้ประโยชน์ พืชถูกเก็บเกี่ยวจากป่าเพื่อใช้ในท้องถิ่นเพื่อเป็นยาและแหล่งวัสดุ  มีศักยภาพเป็นสายพันธุ์บุกเบิกสำหรับการฟื้นฟูป่าไม้พื้นเมือง เป็นต้นไม้ประดับที่สวยและสง่างาม ปลูกกันอย่างกว้างขวางทั้งสำหรับตกแต่งและให้ร่มเงา และเกิดขึ้นตามธรรมชาติในพื้นที่อื่น ๆ ของเขตร้อน
-ใช้เป็นยา ในยาแผนโบราณมันถูกใช้เป็นยาสมานแผล ใช้ในการรักษาหรือบรรเทาความผิดปกติของลำไส้ ใช้หลังเกิดอาการปวดเมื่อคลอดบุตร เคล็ดขัดยอก ฟกช้ำและบวม หรือเป็นโลชั่นสำหรับปัญหาตาปวดกล้ามเนื้อและแผล นอกจากนี้ยังใช้สำหรับน้ำยาบ้วนปากและผงฟัน
-อื่น ๆใช้เนื้อไม้ในการก่อสร้างและทำ เฟอร์นิเจอร์ ด้วยเนื้อไม้สีน้ำตาลอมชมพูเป็นมันเลื่อม เสี้ยนตรง สามารถเลื่อย ไส ได้ง่ายดาย ในหลายท้องถิ่นนิยมใช้สีที่สกัดมาจากเปลือกของต้นนนทรีซึ่งให้สีน้ำตาลแดง ที่สวยงาม ย้อมผ้าบาติก
-ปลูกนนทรีเชื่อว่าคงเดชเดชามีอานุภาพดังพญานกอินทรีเพราะนนทรีจะมีชื่อเรียก อีกชื่อว่า อินทรี  เป็นพันธุ์ไม้ประจำมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ระยะออกดอก : เดือน กุมภาพันธ์-มีนาคม
ขยายพันธุ์ : ด้วยเมล็ด

13 อะราง/Peltophorum dasyrachis

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Peltophorum dasyrachis (Miq) Kurz
ชื่อพ้อง    ---Has 4 Synonyms
---Baryxylum dasyrachis (Miq.) Pierre
---Brasilettia dasyrhachis (Miq.) Kuntze
---Caesalpinia dasyrachis Miq.
---Caesalpinia finlaysoniana Graham
ชื่อสามัญ     ---Yellow Batai Tree, Yellow poinciana
ชื่ออื่น     ---นนทรีป่า, คางฮุง, คางฮุ่ง, คางรุ้ง, จ๊าขาม, ช้าขม,; [THAI: arang, nonsi]; [Vietnam: Cây Lim Vang, Lim vàng]; [Indonesian:soga,petaian]; [Malay: jemerelang, batai]
ชื่อวงศ์    ---FABACEAE (LEGUMINOSAE-CAESALPINIACEAE)
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์    ---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้จนถึงอินโดนีเซีย และแอฟริกา
มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (กัมพูชา ,อินโดนีเซีย ,ลาว ,มาเลเซีย ,ไทย ,เวียดนาม ) และได้รับการแนะนำในแอฟริกา (ไอวอรี่โค้สท์ ,เซียร์ราลีโอน ,แทนซาเนีย ,ยูกันดา ) พบ ตามป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณทั่วไป ที่สูงจากระดับน้ำทะเล100-1,000เมตร
ไม้ ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ผลัดใบ สูง15-30 เมตร ลักษณะเปลือกต้นเป็นสีเทาหรือสีเทาอมน้ำตาลค่อนข้างเรียบ หรือแตกเป็นสะเก็ดเล็กๆทั่วไป  เปลือกในสีน้ำตาลอมแดง ตามกิ่งก้านและยอดอ่อนจะมีขนสีน้ำตาลแดงปกคลุม กิ่งและใบแก่เกลี้ยง  เรือนยอดเป็นรูปทรงกลมทึบ ใบ ประกอบแบบขนนกสองชั้นยาวสูงสุด 32 ซม. ก้านใบยาว 5.5–7 ซม. ใบประกอบออกตรงข้ามเป็นคู่9-13คู่ ใบย่อยรูปขอบขนานแคบ8-15คู่ โคนใบสอบและเบี้ยว ปลายทางใบทู่และหยักเว้าเล็กน้อย หลังใบสีเขียวเข้ม ท้องใบสีจางขอบใบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายใบกระถิน อะราง ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกสีเหลืองสด ช่อดอกห้อยลง (นนทรีตั้งขึ้น) กลีบฐานดอกมี5กลีบ ขอบกลีบจะเกยทับกัน กลีบดอกมี5กลีบ รูปกลีบดอกป้อมๆ กลีบดอกย่นโคนกลีบมีขนสีน้ำตาลประปราย เกสรผู้มี10อัน ผลเป็นฝักแบนโคนและปลายฝักเรียวแหลมยาว 10-15 ซม. และกว้าง 2-4 ซม. ภายในมีเมล็ดแบนๆเรียงตัวตามขวางของฝัก จำนวน1-4เมล็ด
การใช้ประโยชน์ ต้นไม้ถูกเก็บเกี่ยวจากป่าเพื่อใช้ในท้องถิ่นเพื่อเป็นยาและแหล่งวัสดุ
-ใช้เป็นยา ในการแพทย์พื้นบ้านใช้ เปลือกเพื่อใช้ในการรักษาอาการไอ
-วนเกษตร  มีระบบรากลึก ทนต่อความแห้งแล้งได้ ในใบ มีสารโพลีฟีนอลสูงพวกมันสลายตัวช้าและให้เศษซากใบไม้ที่มีคุณภาพสูง ชั้นของใบไม้ร่วงที่คลี่ออกและป้องกันการงอกของวัชพืชซึ่งใช้ในการเกษตรและพืชสวนเช่นในประเทศไทย ในชวาใช้ปลูกเพื่อให้ร่มเงาในสวนกาแฟ สปีชีส์นี้มีความสัมพันธ์ทางชีวภาพกับแบคทีเรียในดินบางชนิดแบคทีเรียเหล่านี้ก่อตัวเป็นก้อนบนรากและตรึงไนโตรเจนในบรรยากาศ ไนโตรเจนบางส่วนนี้ถูกใช้โดยพืชที่กำลังเติบโต แต่บางชนิดก็สามารถใช้โดยพืชอื่น ๆ
-นิยมปลูกเป็นไม้ประดับโตเร็ว ลดมลพิษ
-ใช้อื่น ๆ เนื้อไม้เป็นสีแดงเหลืองถึงน้ำตาล เนื้อหยาบปานกลาง มีน้ำหนักมาก แต่เปราะบาง มักถูกโจมตีโดยปลวก มีมูลค่าตลาดเพียงเล็กน้อย ถูกใช้ในท้องถิ่นสำหรับไม้กระดานในการสร้างบ้าน แต่ส่วนใหญ่มักเป็นเพียงแหล่งฟืน
ระยะออกดอก : เดือนมกราคม-เดือนมีนาคม
ขยายพันธุ์ :  เมล็ด ปักชำ

14 ทองหลางลาย/Erythrina variegata

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Erythrina variegata Linn.
ชื่อพ้อง    ---Has 26 Synonyms

ชื่อสามัญ     ---Variegated Coral, Tiger's Claw, Indian Coral Tree, Moochy wood tree, Sunshine tree, Thorny dapdap, East Indian coral tree.
ชื่ออื่น     ---ปาริชาติ ปาริฉัตร ทองหลางลาย ทองหลางด่าง ทองเผือก ทองบ้าน,; [THAI: Thong ban, Thong lang dang, Thong lang lai, Thong phueak.]; [CHINESE: Ci tong, Hai tong, Kong tong shu, Hai tong pi.]; [JAPANESE: Deigo, Deiko.]; [BURMESE : Penglay kathit.]; [VIETNAMESE : Cây lá vông, Vông nem.]; [MALAY : Cengkering, Chengkering, Dadap ayam]; [Philippines: Dapdap (Tag]; [SANSKRIT : Kantakipalasa, Mandar, Mandara].
ชื่อวงศ์    ---FABACEAE (LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปแอฟริกา
เขตกระจายพันธุ์    --- แทนซาเนีย, หมู่เกาะในมหาสมุทรอินเดีย, อินเดีย, จีน, พม่า, มาเลเซีย, อินโดนีเซีย, หมู่เกาะแปซิฟิก

ต้นทองหลางถือว่าเป็นพืชพรรณไม้ของเทพเจ้า เรียกในภาษาสันสกฤตว่า มนทาระ มีใบย่อย3ใบเป็นเครื่องหมายของพระเป็นเจ้าทั้ง3 ใบกลางได้แก่พระวิษณุ ใบซ้ายได้แก่ พระศิวะ และใบขวาได้แก่ พระพรหม ดอกทองหลาง เรียกว่า ดอกปาริชาติ   เชื่อว่าหากใครได้ดมกลิ่นแล้วก็จะระลึกชาติได้ และถ้าจะให้ทองหลางออกดอกต้องมีหญิงสาวสวยมาพูดหวานๆด้วย
ต้นไม้ ในสกุลทองหลางในบ้านเรามีอยู่มากมายหลายพันธุ์ มีลักษณะคล้ายคลึงกัน ผิดกันเฉพาะที่สีของดอกและลายของใบเท่านั้น เคยมีผู้ตั้งชื่อเรียกทองหลางประเภทนี้ว่า "ทองหลางใบมน"แยกชนิดไว้ เช่น ทองหลางใบมนด่าง,ทองหลางใบมนดอกขาว และทองหลางใบมนดอกแดง ซึ่งทองหลางเหล่านี้ลักษณะของใบจะผิดกับใบทองหลางที่เราใช้กินกับเมี่ยงคำ
ทองหลาง ลายเป็นทองหลางใบมนชนิดหนึ่งเป็นไม้เนื้ออ่อนยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงได้ถึง 20เมตร ตามลำต้นและกิ่งก้านมีหนามแหลมคม ลักษณะหนามโค้งคล้ายเล็บสัตว์ ปลายหนามสีม่วงคล้ำ  เปลือกเป็นสีเหลืองอ่อนๆใบเป็นแบบใบรวม กลุ่มหนึ่งมีสามใบ ใบสีเขียวสด รูปใบมนปลายแหลมแบบใบโพ เส้นกลางใบและเสนแขนงใบสีเหลือง  ดอกออกเป็นช่อสีแดงสดติดกันเป็นกลุ่ม ตามข้อต้นโคนใบ ผลไม้เป็นฝักยาว 10 - 25 ซม.
เวลาออกดอกจะทิ้งใบหมดต้นถ้าปลูกอยู่ในที่แห้งแล้ง ขึ้นง่ายในดินทุกประเภท ต้องการแสงแดดจัด ดินที่อุดมสมบูรณ์ปานกลาง มีความชื้นสม่ำเสมอและมีการระบายน้ำที่ดี ค่า pH ในช่วง 5 - 7 ซึ่งทนได้ 4.5 - 7.5
มีการกระจายขนาดใหญ่มากในเขตร้อนและได้รับการแนะนำในหลาย ๆ ประเทศผ่านการเพาะปลูก เกิดขึ้นตามป่าชายฝั่งพุ่มไม้เตี้ย ๆ ชายฝั่งทะเล ป่าที่แห้งแล้งของป่าชายเลนซึ่งโดยทั่วไปมักจะเป็นดินร่วนปนทราย ที่ระดับความสูงไม่เกิน 500 เมตร
การใช้ประโยชน์ -ใช้กินได้ใบอ่อนและยอดอ่อนกินเป็นผัก
-ใช้เป็นยา ใบและเปลือกใช้กันอย่างแพร่หลายในการรักษาโรค ในหลายประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเทศฟิลิปปินส์มียาต้มเปลือกและใบอ่อน ใช้ขับเสมหะ ใบและรากใช้เป็นยาแก้ไข้ ใบยาต้ม ใช้สำหรับแก้ไอและหอบหืด  ยาต้มเปลือกแห้งหรือแช่ในแอลกอฮอล์ ใช้สำหรับแก้อาการปวดเอวและขา ในคาบสมุทรมลายูเปลือกไม้ ใช้สำหรับการรักษาอาการปวดฟัน  ในคาบสมุทรและอินโดจีนใบไม้ที่ใช้สำหรับ พอกแผล เปลือกไม้ถือว่าเป็นยาฆ่าเชื้อและยาแก้ไข้ เมล็ดใช้ภายในและภายนอกสำหรับโรคมะเร็ง  ภายนอกสำหรับฝี ในประเทศจีนเปลือกใช้เป็นยาแก้ไข้และเสมหะ ในอินเดียและจีนเปลือกและใบใช้ในการปรุงยาแบบดั้งเดิมหลายชนิด Paribhadra เป็นการเตรียมของอินเดียทำลายปรสิตและบรรเทาอาการปวดข้อ น้ำคั้นจากใบผสมกับน้ำผึ้งใช้สำหรับโรคพยาธิตัวตืดและพยาธิตัวกลม น้ำคั้นจากใบใช้สำหรับปวดหูปวดฟันท้องผูกและไอ ยังใช้เพื่อกระตุ้นการหลั่งน้ำนมและการมีประจำเดือน ใช้แก้อาการไอกรนในเด็ก รากใช้สำหรับโรคผิวหนัง
ในฟิจิใบที่บดจะผสมกับน้ำมันมะพร้าวอุ่นในใบตองและนำไปใช้กับการแตกหักของกระดูก น้ำผลไม้จากใบอ่อนใช้ต้ม พืชถูกใช้เป็นผ้าพันแผล ในอินโดนีเซียใช้ในการรักษาโรคมาลาเรีย
-วนเกษตรใช้ มีหนามค่อนข้างมากและสามารถเป็นอุปสรรคในการป้องกันการบุกรุก ถูกนำมาใช้เป็นรั้วมีชีวิตเพื่อเป็นขอบเขตและป้องกันความเสี่ยง สปีชีส์นี้มีความสัมพันธ์ทางชีวภาพกับแบคทีเรียในดินบางชนิดแบคทีเรียเหล่านี้ก่อตัวเป็นก้อนบนรากและตรึงไนโตรเจนในบรรยากาศ ไนโตรเจนบางส่วนนี้ถูกใช้โดยพืชที่กำลังเติบโต แต่บางชนิดก็สามารถใช้โดยพืชอื่น ๆ
-นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ เพราะเป็นไม้ที่มีความสวยงาม เนื่องจากใบมีลวดลายสีโดดเด่นน่ามอง
-ใช้อื่น ๆ เนื้อไม้เป็นสีขาว แต่เข้มขึ้นตรงกลาง มีน้ำหนักเบานุ่มเป็นรูพรุนและเป็นเส้น ๆ  ถูกใช้ในท้องถิ่นสำหรับการทำหอก โล่ รางแขนสำหรับเรือแคนูและเป็นทุ่นลอยสำหรับอวนประมง ไม้เนื้ออ่อนสีขาวนั้นง่ายต่อการแกะสลัก ทำรูปปั้นของเล่น ฯลฯ
ระยะออกดอก---เดือนมกราคม–กุมภาพันธ์
ขยายพันธุ์ : ด้วยการปักชำกิ่งและตอนกิ่ง

15 ทองกวาว/Butea monosperma

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Butea monosperma (Lam.) Taub.
ชื่อพ้อง ---Has 3 Synonyms   
---Butea frondosa Roxb. ex Willd.
---Erythrina monosperma Lam.
---Phaso monosperma (Lam.) Kuntze
ชื่อสามัญ     ---Bastard Teak, Flame of the Forest, Forest flame, Bengal kino tree, Parrot Tree.
ชื่ออื่น     ---ทองกวาว,  กวาว, จาน; [INDIA: Dhak, Palash (Hindi); Porasu (Tamil); Mukkappuyam,Palasinsamatha,Brahmavriksham,Chamatha,Plasu (Malayalam)]; [BENGALI: Palas]; [BURMESE: Pauk]; [MALAYSIA: Semarkat Api]; [INDONESIA: Ploso (Jawa)]; [VIETNAM: Gièng gièng]; [TRADE NAME: Palasha, Dhak].
ชื่อวงศ์    ---FABACEAE (LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์    ---แถบเอเชียใต้ จากประเทศไทย ลาว กัมพูชา เวียดนาม มาเลเซีย ศรีลังกา เนปาล บังกลาเทศ ปากีสถาน อินเดีย และในแถบทางภาคตะวันตกของอินโดนีเซีย 

พบขึ้นตามพื้นที่แห้งแล้ง ป่า ทุ่งหญ้าโล่งกว้างและดินแดนรกร้าง ที่ระดับความสูงถึง1500 เมตร
ในประเทศไทย ทองกวาว ที่พบเห็นกันตามธรรมชาติมักขึ้นอยู่ตามที่ราบน้ำท่วมถึง พบมาทางภาคเหนือและภาคอีสาน พันธุ์ไม้ชนิดนี้ชาวบ้านนิยมปลูกไว้สำหรับเลี้ยงครั่ง
เป็นไม้ต้นผลัดใบขนาดกลางสูง 12-15เมตรมีเส้นผ่านศูนย์กลางสูงสุด 43 ซม เรือนยอดแผ่กว้างเป็นรูปทรงกลม ต้นและใบคล้ายพวกทองหลางใบมนและทองหลางดอกแดง ผิดกันที่ทองกวาวไม่มีหนามแต่เปลือกลำต้นเป็นปุ่มปมไม่เรียบผิวมีสีน้ำตาล หม่นๆ ใบ เป็นใบผสมมีใบย่อยเพียง 3 ใบ พื้นผิวใบเกลี้ยงเป็นมันสีเขียว ใบย่อยที่อยู่ตรงกลางมีลักษณะมนกว้างเกือบกลมส่วนใบย่อยด้านข้างกว้างที่ ส่วนโคนและกลางใบ  ลักษณะใบคล้ายทองหลางใบมน
ดอก ออกเป็นช่อ ดอกมีรูปร่างคล้ายดอกถั่ว หรือดอกแค สีแดงอมส้มสดใสสวยงามมาก ดอกจะออกเป็นช่อเรียงติดกันแน่นตามกิ่งส่วนยอด ดอกช่อนึงยาวประมาณ 60-90ซม. เมื่อออกดอกมักทิ้งใบเกือบหมด บางต้นอาจไม่มีใบเหลืออยู่เลยมีแต่ดอกเต็มต้น ผลรูปขอบขนานยาว 5-28 ซม.กว้าง4-5ซม. มีลักษณะเป็นฝักแข็งเปลือกนอกมีสีน้ำตาลอ่อน ภายในฝักมีเมล็ด ขนาดเล็กสีน้ำตาลแก่
ต้องการแสงแดดจัดถึงร่มเงาบางส่วน เติบโตได้ดีที่สุดในดินทรายลุ่มน้ำเก่าแก่และหินบะซอลสีแดงที่ผุกร่อน อย่างไรก็ตามมันก็ประสบความสำเร็จในดินหลากหลายชนิดรวมถึงที่ตื้นเขินดินฝ้ายสีดำ ดินเหนียว และแม้แต่ดินเค็มหรือดินที่มีน้ำขัง ที่ดินมีค่า pH 6 - 7

          การใช้ประโยชน์ -ใช้เป็นอาหาร ยางไม้จากต้นไม้ที่เรียกว่าkamarkasในภาษาฮินดีถูกนำมาใช้ในอาหารบางจาน
-ใช้เป็นยา ใช้ในระบบการแพทย์แผนโบราณอายุรเวท Siddha และ Unani สำหรับการรักษาโรคต่าง ๆ  ใช้เป็นยาชูกำลังและยารักษาพยาธิในตำราอายุรเวท Palash ถือว่าเป็นยาแก้อักเสบต้านจุลชีพ ต้านเบาหวานขับปัสสาวะยาแก้ปวดและยาสมานแผล ใบมีคุณสมบัติเป็นยาสมานแผล ขับปัสสาวะและต่อต้านการตกไข่ ดอกไม้และใบไม้เป็นยาขับปัสสาวะยาโป๊ยาสมานแผลและเพิ่มการไหลเวียนของเลือดในส่วนของอุ้งเชิงกราน   รากถูกใช้เพื่อรักษาอาการตาบอดกลางคืน เมล็ดมีน้ำมันประมาณ 18% เรียกว่า 'moodoga oil' มันเป็นการรักษาที่มีประสิทธิภาพสำหรับพยาธิปากขอ  หมากฝรั่งยังได้มาจากต้นไม้ที่รู้จักกันในชื่อ gum kino หรือ Bengal kino gum หมากฝรั่งนั้นทำมาจากเปลือก  มีฤทธิ์ฝาดและมีประโยชน์ในกรณีที่มีเลือดออก
-ใช้อื่น ๆ สีเหลืองสดใสถึงสีส้มแดงเข้มที่เรียกว่า butein สามารถเตรียมได้จากดอกไม้ มันถูกใช้โดยเฉพาะสำหรับการย้อมผ้าไหมและบางครั้งสำหรับผ้าฝ้ายและมีการใช้แบบดั้งเดิมโดยชาวฮินดูเพื่อทำเครื่องหมายบนหน้าผาก สีย้อมสีแดงนั้นได้มาจากราก วัสดุหยาบหยาบเส้นใยที่รู้จักกันในชื่อ 'pala fiber' นั้นได้มาจากเปลือกชั้นใน มันถูกใช้สำหรับสายระโยงระยาง ปิดผนึกตะเข็บของเรือและทำกระดาษ ส่วนเส้นใยที่แข็งแกร่ง ได้จากราก ในอินเดียใช้สำหรับทำรองเท้าพื้นเมือง เชือก ฯลฯเมล็ดใช้เป็นยาฆ่าแมลง
-ความเชื่อ-พิธีกรรม ต้น ทองกวาวมีความเชื่อทั้งพุทธและฮินดู ชาวพุทธในอินเดียถือว่าเป็นไม้พระพุทธเจ้า ในตำนานอดีตพุทธเจ้ากล่าวว่า พระเมธังกรพุทธเจ้าตรัสรู้ ณ โคนต้นทองกวาว ส่วนชาวฮินดูในอินเดียถือว่าเป็นไม้พระจันทร์ มีตำนานว่าเกิดจากขนเหยี่ยวกำซาบด้วยน้ำโสม
ระยะออกดอก---: กุมภาพันธ์ - เมษายน--- ติดผล--- พฤษภาคม - กรกฎาคม
ขยายพันธุ์ ---เมล็ด ตอนกิ่ง

16 ทองกวาวดอกเหลือง/Butea monosperma

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Butea monosperma (Lam.) Taub.
ชื่อพ้อง  ชื่อพ้อง ---Has 3 Synonyms   
---Butea frondosa Roxb. ex Willd.
---Erythrina monosperma Lam.
---Phaso monosperma (Lam.) Kuntze
ชื่อสามัญ     ---Bastard Teak, Flame of the Forest.
ชื่ออื่น     ---ทองกวาวเหลือง, กวาวคำ
ชื่อวงศ์    ---FABACEAE (LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด    ---ประเทศไทยและอินเดีย
เขตกระจายพันธุ์    ---อินเดีย พม่า ภูมิภาคอินโดจีน

เป็นต้นไม้ต้นเดียวกันกับทองกวาวนั่นแหละชื่อวิทยาศาสตร์เดียวกัน ไม่ได้เขียนผิด แต่ผ่าเหล่ามาเป็นสีเหลือง ถ้าจะปลูกด้วยเมล็ดอาจกลายเป็นต้นสีแดงได้ ถ้าอยากได้ดอกสีเหลืองต้องตอนกิ่งเอา ในประเทศไทยจะพบเห็นทองกวาวเหลืองได้ตามป่าผลัดใบหรือปลูกตามริมข้างทาง ในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นไม้ต้น สูง 8-15เมตร ลำต้นมักคดงอ ใบประกอบแบบใบย่อย3ใบรูปคล้ายสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน หรือเกือบกลม ปลายใบทู่ โคนใบไม่สมมาตร  
  ดอก สีเหลืองออกเป็นช่อแน่นตามกิ่งก้านและปลายกิ่ง ยาวได้ถึง20ซม.ดอกย่อยรูปดอกถั่วยาวประมาณ7ซม. กลีบรองดอกเป็นรูปถ้วยสีเข้มปลายแยกเป็น4-5แฉก กลีบดอก5กลีบ เกสรผู้10อัน ผลเป็นฝักแบนรูปขอบขนานกว้าง305ซม.ยาว14ซม. โค้งเล็กน้อยมีขนนุ่มสีขาวคลุม มีเมล็ดเพียงเมล็ดเดียวที่ปลายฝัก (ใช้ประโยชน์ได้เหมือนกัน)                                       ระยะออกดอก --- เดือนมกราคม-เดือนมีนาคม                                                                                                ขยายพันธุ์--- เพาะเมล็ด ตอนกิ่ง

17 ปีบ/Millingtonia hortensis

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Millingtonia hortensis.,Linn.f.
ชื่อพ้อง    ---Has 6 Synonyms
---Bignonia azedarachta König & Sims    
---Bignonia cicutaria K.D.Koenig ex Mart.    
---Bignonia hortensis (L.f.) Oken
---Bignonia suberosa Roxb.    
---Millingtonia dubiosa Span.    
---Nevrilis suberosa Raf. [Illegitimate]
ชื่อสามัญ     ---Indian Cork Tree, Cork Tree, Tree Jasmine, Akash Neem,
ชื่ออื่น     ---ปีบ, กาสะลอง, [INDIA: Neem Chameli, Akash Neem (Hindi), Kat-malli(Tamil), Katesam (Malayalam), Latak chandani (Marathi)]; [KHMER: Angkear-bos]; [CHINESE: Lǎoyā yāntǒng huā]
ชื่อวงศ์    ---BIGNONIACEAE
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์    ---จีน, อินเดีย, อินโดจีน, มาเลเซีย
เป็นต้นไม้ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงทะมึนได้ถึง 25 เมตร เปลือกขรุขระสีเทาเนื้อหยุ่นๆ ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก 2-3 ชั้น มีใบย่อยหลายใบ ใบย่อยรูปไข่ ขนาดความกว้าง2--3.5ซม.ยาว3-5.5ซม. ขอบใบเรียบหรือหยักห่างๆ โคนใบมนปลายใบแหลมเป็นติ่งยาว
ดอก เป็นช่อ เกิดที่ปลายกิ่งห้อยลงสีขาวมีกลิ่นหอม กลีบดอกติดกันเป็นหลอดยาวประมาณ6ซม.ปลายเป็นรูปถ้วยแยกเป็น5กลีบ ดอกบานตอนกลาง คืน ในตอนเช้าดอกที่บานก็จะร่วงหล่นเกลื่อนอยู่ใต้ต้น
ผล เป็นฝักแบนขนาดกว้าง2ซม.ยาว30ซม.เมื่อฝักแก่จะแตกออกทำให้เมล็ดปลิวกระจายไป ได้ไกล เมล็ดแบนมีปีกบางๆปลิวไปตามลมได้ ขนาดเมล็ดรวมปีกกว้างประมาณ1.3ซม.ยาว2.5ซม.
ไม้ต้นนี้จัดเป็นไม้ประดับแบบไทยๆที่สวยงาม ดอกหอมมาก ชอบอากาศชุ่มชื้นแต่มีความทนอากาศแห้งแล้งได้ดีปลูกง่ายโตเร็ว แต่รากปีบไม่หยั่งลึกลงไปในดินเหมือนต้นไม้ใหญ่อื่นๆ  รากไปตามผิวดิน และจะแตกต้นใหม่ขึ้นสามารถสกัดรากไปปลูกใหม่ได้  ฉะนั้นใครปลูกปีปไว้ใกล้บ้านอย่าปล่อยให้สูงตระหง่านนักเพราะจะทานแรงลมพายุไม่ไหว ต้องหมั่นตัดแต่งกิ่งบ่อยๆจะทำให้ทรงต้นสวยด้วย
ถ้าจะกล่าวถึงปีปในแง่ที่เป็นสมุนไพร ตำรับยาบางขนานของเราคงจะได้รับอิทธิพลมาจากหมอยาทางฝั่งประเทศลาวในสมัยโบราณด้วยทางโน้นมีคติเชื่อว่า สมุนยาที่มีชื่อเรียกปู่เจ้านำหน้านั้น เป็นต้นพืชอันศักดิ์สิทธื์ สามารถนำมาปรุงยารักษาโรคร้ายให้หายได้ หมอยาเรียกต้นปีปว่า "ปู่เจ้าครองดง "
เป็นต้นไม้พื้นเมืองเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ใช้เป็นยาในท้องถิ่น ใช้ดอกไม้แห้งมวนบุหรี่สูบ มีฤทธิ์ต้านจุลชีพที่ดีและมีประสิทธิภาพเป็นยาขยายหลอดลม - ยาบำรุงรากปอด
ระยะออกดอกและติดผล---กันยายน - ธันวาคม
การขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด สกัดต้นอ่อนจากราก

18 ปีบทอง/Radermachera ignea

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Mayodendron igneum (Kurz) Kurz.
ชื่อพ้อง    ---Has 2 Synonyms
---Radermachera ignea (Kurz) Steenis
---Basionym:Spathodea ignea Kurz
ชื่อสามัญ     ---Tree Jasmine
ชื่ออื่น     ---กาซะลองคำ, ปีบทอง, สำเภาหลามต้น, กากี,  แคะเป๊าะ, อ้อยช้าง,  สะเภา, จางจืด, [THAI: kasalong kham (Chiang Rai), khae po (Lampang), chang chuet (Chiang Mai), kaki (Surat Thani), sa phao (Northern),samphao lam ton (Lampang), oi chang (Northern)]; [CHINESE: huo shao hua]
ชื่อวงศ์    ---BIGNONIACEAE
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์    ---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้-กวางตุ้ง, กวางสี, ไต้หวัน, ยูนนาน ลาว, พม่า, ไทย, เวียดนาม

มีเขตการกระจายพันธุ์จากพม่าตอนใต้จนถึงเกาะไหหลำ ที่ระดับความสูง 100-1900 ม.
ปีบ ทองเป็นไม้ผลัดใบขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ความสูงประมาณ 6 - 14 เมตร เรือนยอดหนาทึบใบเป็นใบประกอบแบบขนนก2-3ชั้น ใบย่อยรูปไข่หรือใบมน ขนาดกว้าง2.8-4.4ซม.ยาว6-12ซม.ปลายใบแหลมยาว ขอบใบเรียบ ดอกสีเหลืองเข้มสวยซะไม่มีล่ะออกเป็นช่อสั้นๆเป็นกลุ่ม ตามลำต้นและกิ่งก้าน ช่อหนึ่งมี5-10ดอกบานไม่พร้อมกัน กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้นๆ ที่ฐานและค่อยๆโป่งพองออกที่ตอนกลางและปลายกลีบดอก ปลายกลีบแยกเป็น5แฉก ผลเป็นฝักกลมยาวเรียวคล้ายฝักถั่วฝักยาว ความยาวประมาณ40ซม.ผิวเกลี้ยง ฝักแก่จะแตกเป็น2ซีกบิดงอ เมล็ดมีปีกบางๆทางด้านข้างของเมล็ด
ปีบทองชอบขึ้นอยู่ตามเขาหินปูนค่อนข้างชุ่มชื้น โดยเฉพาะทางภาคเหนือของประเทศ มักไม่พบขึ้นเองทางภาคอื่น นอกจากจะนำไปปลูกประดับจัดสวน
บาง ทีการรู้จักแหล่งกำเนิดทางธรรมชาติก็จะเป็นการพิจารณาได้อีกทางสำหรับการ กำหนดต้นไม้ที่จะนำไปปลูกเพราะบางทีผิดที่ผิดทางดูแลไม่ดีก็อาจทำให้เกิดการ สูญเสียขึ้นได้ เพราะไม่ค่อยน่าจะสบายใจเท่าไหร่นักกับการเคลื่อนต้นไม้ขนาดใหญ่จากที่หนึ่ง ไปที่หนึ่งโดยไม่ได้ศึกษาธรรมชาติของต้นไม้ต้นนั้นอย่างถ้วนทั่ว  ทำให้รักษาเอาไว้ไม่ได้ ตายไปอย่างน่าเสียดายนักต่อนัก
-ใช้เป็นไม้ประดับ ดอกของปีบทองสวยงามมากเวลาออกดอกจะทิ้งใบหมดต้นเหลือเฉพาะดอก ทรงต้นก็สวย เรือนพุ่ม ทึบหนามีน้ำหนักดี  จึงนิยมนำมาใช้จัดสวน
ระยะเวลาออกดอก --- มกราคม-เมษายน
การขยายพันธุ์ ---เมล็ด

19 ประดู่ป่า/Pterocarpus macrocarpus

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Pterocarpus macrocarpus Kurz
ชื่อพ้อง ---Has 7 Synonyms   
---Lingoum cambodianum Pierre
---Lingoum glaucinum Pierre
---Lingoum gracile Pierre
---Lingoum macrocarpum (Kurz) Kuntze
---Lingoum oblongum Pierre
---Lingoum parvifolium Pierre
---Lingoum pedatum Pierre
ชื่อสามัญ     ---Burma Padauk, Burmese Ebony.
ชื่ออื่น     ---ประดู่,ดู่, ดู่ป่า, จิต๊อก, ประดู่เสน, [Thailand: pradoo; pradu]; [Laos: mai doo; maidu]; [Myanmar: mai-chi-tawk; mai-pi-tawk; padauk; padok; sena]; [Vietnam: dáng-hương; giáng]; [Trade name: Burma padauk]
ชื่อวงศ์    ---LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE( FABACEAE )
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์    ---เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ - เมียนมาร์ ไทย ลาว เวียดนาม กัมพูชา

ต้น ประดู่ป่ากับต้นประดู่บ้านซึ่งมีอายุเท่ากัน ต้นประดู่ป่าจะมีปุ่มประดู่มากกว่า ต้นประดู่บ้านอยู่หลายปุ่ม แต่ปุ่มประดู่บ้านจะมีลวดลายสะสวยกว่าลวดลายของปุ่มประดู่ป่า สำหรับความงามของปุ่มประดู่ท่านว่า ปุ่มมะค่านี่ชิดซ้ายไปเลย และส่วนตรงนี้จะกลายเป็นเนื้อไม้ที่มีค่ายิ่งในวงการหัตถศิลปและศิลปกรรม  ประจำชาติไทย ดังเช่นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที๕ และในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่๖ ตลอดจนมาถึงในสมัยต้นๆของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่๗ ในรัชสมัยของพระองค์ท่านซึ่งได้กล่าวถึงพระนามนี้ พระองค์ได้ทรงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ส่งเสริมการก่อสร้างสิ่งประดิษฐ์ทั้งในศิลปกรรมและหัตถศิลป์ที่มีคุณค่าอัน เกิดจากการผลิตและใช้ไม้ประดู่เป็นวัตถุดิบแต่ในครั้งนั้นไว้ทุกหนทุกแห่ง ไม่ว่าจะเป็นในพระราชสำนัก ในพระบรมมหาราชวัง ตามสภานที่ราชการ ตามศาลาการเปรียญ  ซึ่งได้ใช้ไม้ประดู่และปุ่มประดู่เป็นวัตถุดิบในการผลิตงานศิลป์ เป็นที่เชิดหน้าชูตาอยู่ในยุคนั้นเกือบทั้งสิ้นนับ ตั้งแต่โต๊ะ ตู้ ตั่ง เตียง ขันน้ำ พานรอง เชี่ยนหมาก ฯลฯ ซึ่งล้วนถูกประดิษฐ์ไว้อย่างสวยงาม เป็นศิลป์ที่งดงามเลิศเลอ งามทั้งลวดลายจากไม้ประดู่ และยอดเยี่ยมด้วยฝีมือการประดิษฐ์ ของช่างศิลป์ไทยในสมัยก่อน  ซึ่งเราน่าจะได้รับทราบไว้และนับเป็นเกียรติประวัติของพันธุ์พืชที่คนไทยให้ ชื่อว่า"ประดู่"ที่ขอนำมาเสนอและกล่าวถึงด้วยความภาคภูมิใจยื่ง
  นอกจากนี้ ประดู่ ยังได้รับเกียรติอันสูงส่งที่ได้เกี่ยวข้องกับผลงานส่วนหนึ่งของราชนาวีไทย เมื่อ พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ได้ทรงร้อยกรองทำนองเพลงพระนิพนธ์ไว้เป็นเพลงอมตะ คือเพลง " ดอกประดู่ "โดย พระองค์ท่านได้ทรงนำเอาความจริงจากธรรมชาติให้เห็นความพร้อมเพรียงกันในวัน ที่ดอกประดู่บาน ทรงใช้วงจรชีวิตจาก พันธุ์พฤกษา  เข้าเปรียบเทียบไว้กับคำว่า " ชีวิต " และ " หน้าที่  " ของทหารเรือไทย ดังเนื้อเพลงพระนิพนธ์ตอนหนึ่งทีว่า
"พวกเราทุกลำจำเช่นดอกประดู่
วันไหนวันดีบานคลี่พร้อมอยู่
วันไหนวันโรยดอกโปรยตกพรู
ทหารเรือเราจงดู ตายเป็นหมู่ให้ชาติไทย"
ขอเชิดชูเกียรติลูกดอกประดู่ทุกท่าน ณ ที่นี้

ประดู่ป่ามีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้โดยมีการกระจายตามธรรมชาติจากพม่าผ่านประเทศไทยลาวและกัมพูชาไปจนถึงเวียดนามตอนใต้ได้รับการแนะนำและสามารถพบสัญชาติในอินเดียและแคริบเบียน และอาจเป็นพืชรุกรานในตรินิแดดและโตเบโก พบการเจริญเติบโตในเขตร้อนที่ลุ่มในป่าผลัดใบผสมกึ่งผลัดใบหรือป่าผลัดใบ ป่าเต็งรังและป่าดิบ ที่ระดับตั้งแต่ 100-600 เมตร
ลักษณะเป็นไม้ยืนต้นสูงได้ถึง10-30 เมตร มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1.3-2.1 เมตร ลำต้นตรงไม่ค่อยแตกกิ่งก้านสาขา เปลือกเป็นขุยสีเทาสีน้ำตาล ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ แต่ละช่อใบจะมีใบย่อยประมาณ 5-11 ใบย่อย  รูปค่อนข้างมน หรือรูปไข่ถึงรูปขอบขนาน ปลายใบแหลมเป็นติ่ง โคนใบมน ขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2.5-5 ซม.  ยาว  5-15 ซม. แผ่นใบเหนียวคล้ายหนัง ใบอ่อนมีขนเล็กน้อย ส่วนใบแก่จะเกลี้ยง ผิวใบจะมีขนสั้น ๆ ปกคลุมท้องใบมากกว่าหลังใบ ก้านใบอ่อนมีขนอ่อนปกคลุมเล็กน้อย
ดอกออกเป็นช่อมีสีเหลืองสดลักษณะคล้ายดอกถั่ว โคนกลีบเลี้ยงกลีบดอกติดกันเป็น กรวยโค้งเล็กน้อย กลีบดอกมี 5 กลีบ มีขนาดดอกเล็ก ผลเป็นฝักกลมะมีขนปกคลุม ผลแก่ สีน้ำตาลแกมเทา  เปลือก แข็งหนา มีเมล็ด 1-2 เมล็ด สีน้ำตาลแดง
-การใช้ประโยชน์ เป็นพันธุ์ไม้ที่สำคัญของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ซึ่งมีการส่งออกเป็นจำนวนมากในแต่ละปี  ใช้สำหรับงานก่อสร้างและงานเฟอร์นิเจอร์ ไม้เนื้อแข็งมีความหนาแน่นค่อนข้างหนักทนทานและทนต่อการโจมตีของปลวก ใช้ปลูกประดับเป็นไม้ให้ร่มเงาและดอกไม้ซึ่งมีความสวยงาม ปลูกในโครงการปลูกป่าเพื่อฟื้นฟูป่าดั้งเดิม และปลูกในป่าที่เสื่อมโทรมและพื้นที่เปิดโล่ง
-ใช้เป็นยา เปลือกและรากใช้เป็นยารักษาโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบและโรคท้องร่วง
ระยะออกดอก---มีนาคม-เมษายน
ขยายพันธุ์---เมล็ด ต้นกล้าสามารถปลูกในตำแหน่งถาวรเมื่ออายุประมาณ 1 ปีและสูงประมาณ 30 ซม เป็นไม้ยืนต้นที่มีอายุยืนยาวและมีอายุยาวนานกว่า 60 ปี

20 ประดู่บ้าน/Pterocarpus indicus

ชื่อวิทยาศาสตร์     ---Pterocarpus indicus Willd.
ชื่อพ้อง    ---Has 5 Synonyms
---Lingoum indicum Kuntze
---Malaparius flavus (Lour.) Miq.
---Pterocarpus flavus Lour.
---Pterocarpus wallichii Wight & Arn.
---Pterocarpus zollingeri Miq.
ชื่อสามัญ     ---Angsana, Andaman redwood; Burmese rosewood; Malay paduak; Papua New Guinea rosewood; Philippine mahogany; redwood; smooth narra
ชื่ออื่น     ---ประดู่อังสนา, ดู่บ้าน  ประดู่บ้าน ประดู่ลาย ประดู่กิ่งอ่อน อังสนา  สะโน  ดู่, ประดู่ป่า, ประดู่ไทย, [Thailand: duu baan; pradoo; pradoo baan; praduu baan]; [Chinese: zi tan]; [India: narra]; [Laos: chan deng]; [Indonesia: angsana; angsena]; [Malaysia: angsana]; [Myanmar: ansanah; pashu-padauk; sena]; [Philippines: apalit; naga; nala; narra]; [Trade name: amboyna, angsana, Burmese rosewood, narra, rosewood].
ชื่อวงศ์    ---LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE ( FABACEAE )
ถิ่นกำเนิด    ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์    ---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้-

มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนชื้นและเขตอบอุ่นของเอเชียมาเลเซียและภูมิภาคแปซิฟิกเหนือและตะวันตกเฉียงใต้ สายพันธุ์นี้สามารถพบได้ในการเพาะปลูกและแปลงสัญชาติในอเมริกากลางและใต้, แคริบเบียน, แอฟริกา, เอเชียและบนหมู่เกาะแปซิฟิก (เช่นกวม, ฮาวาย, ฟิจิและซามัว) มีชื่ออยู่ในรายการของชนิดพันธุ์ต่างถิ่นที่รุกรานในตรินิแดดและโตเบโก ถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติ ที่อื่นสามารถพบได้ในป่าเปิด ป่ารอง ป่าชายฝั่งทะเล หนองน้ำตามฤดูกาลและตามลำธารน้ำขึ้นน้ำลงชายฝั่งหินที่ระดับความสูง 750เมตร ประดู่ป่ากับประดู่บ้านมักสับสนกันสังเกตุที่ดอกของประดู่ป่าดอกจะออกเป็นช่อ ที่ก้่านช่อไม่แตกแขนงช่อยาว5-9ซมออกในซอกใบ. แต่ดอกประดู่บ้านดอกมีก้านช่อที่แตกแขนงออกที่ปลายกิ่งยาว15-30 ซม อันนี้ดูความแตกต่างตอนออกดอก
ดอก และเรือนยอดที่สวยงามของประดู่บ้านทำให้เป็นที่นิยม และกระจายพันธุ์ไปกว้างขวางเป็นไม้ผลัดใบขนาดกลาง สูงประมาณ 8-15 เมตรเรือนยอดแผ่กว้างกิ่งอ่อนห้อยย้อยลง ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ ออกรวมกันเป็นช่อ มีใบย่อย5-11ใบใบย่อยรูปขอบขนานแกมรูปไข่ ผิวใบเกลี้ยงโคนใบมนปลายใบแหลม ดอก เป็นดอกช่อออกตามปลายกิ่งหลังจากแตกใบใหม่ กลีบรองดอกสีเขียวกลีบดอกสีเหลืองอมส้ม ดอกคล้ายดอกถั่วขนาด1-1.5 ซม.ดอกมีกลิ่นหอม
ผลกลมและแบนมีปีกบางๆโดยรอบผลแก่มีสีน้ำตาลไม่แตก มีเมล็ดตรงกลาง1เมล็ด
ต้องการแสงแดดจัด ดินร่วนปนทรายจนถึงดินเหนียว ที่มีค่า pH 5.5 - 6.5, ที่ทนได้  5 - 7.

การใช้ประโยชน์ -ใช้เป็นยา ใบอ่อนใช้ในการรักษาอาการท้องผูก ปวดท้อง แก้ไข้ หอบหืดและแผลในปาก ใบสดจะเคี้ยวกับหมากพลูเพื่อบรรเทาอาการไอ ใบอ่อน ใช้ภายนอกกับความร้อน ถูกลวกและแผลพุพอง เปลือกไม้แห้งในการรักษาโรคปอดอักเสบ รากใช้ในการรักษาซิฟิลิส
-ใช้ในระบบวนเกษตร เป็นต้นไม้ที่ให้ร่มสำหรับกาแฟและพืชอื่น ๆ สปีชีส์นี้มีความสัมพันธ์ทางชีวภาพกับแบคทีเรียในดินบางชนิดแบคทีเรียเหล่านี้ก่อตัวเป็นก้อนบนรากและตรึงไนโตรเจนในบรรยากาศ ไนโตรเจนบางส่วนนี้ถูกใช้โดยพืชที่กำลังเติบโต แต่บางชนิดก็สามารถใช้โดยพืชอื่น ๆ
-ใช้อื่น ๆ แก่นไม้เป็นสีอิฐ สีแดงถึงสีน้ำตาลทองมีความแข็งปานกลาง หนักและง่ายต่อการใช้งานมีกลิ่นหอม มันถูกใช้สำหรับเฟอร์นิเจอร์ชั้นสูงและตู้ตกแต่งแผ่นไม้อัดตกแต่งภายในแผ่นผนังตกแต่งพื้น (รวมถึงแถบและไม้ปาร์เก้), เครื่องดนตรี  Amboyna burl ที่มีค่าสูงซึ่งเป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์ไม้ที่หายากและมีค่ามากที่สุดในโลก มันใช้เพียงเล็กน้อยในการกลึง แต่เนื่องจาก burl เป็นรูปทรงที่ประณีตมาก ทำให้ ดีต่อชิ้นส่วน เพื่อใช้สำหรับ finials หรือบางทีอาจเป็นรูปคล้ายคาโบชอง(cabochon)บนกล่องแบน
แหล่งที่มาของ kino; Kino เป็นสารสีแดงคล้ายกับเรซิ่น ถูกใช้ในท้องถิ่นเป็นยาสมานแผลและในการฟอก ไม้และเปลือกไม้ให้สีย้อมแดง ใบใช้เป็นแชมพู
ระยะออกดอก--- เดือน มีนาคม-เดือนเมษายน
ขยายพันธุ์---เมล็ด ปักชำ